Azlogos
  • Kimlər var
  • Bizi tanı

TS-Eliot Qismət. Tomas Eliotun poetikası Dünyanın xərçəng xəritəsi Koronavirus isteriyasına son verin. Azərbaycanı açın Dünyanın uşaqları Ülkücü məktəblərinin Azərbaycanda işi nə? Sahil Qənbərli: "Heydər Əliyev Mərkəzi radikal qərar idi"
  • Mövqe
  • İntervü
  • Kültür
  • Elm
  • Sərbəst
  • Bazar
  • Gender
  • Dizayn
  • FOTO QRAFİKA
  • COVID-19
  • Vətən müharibəsi
  • Video
Nəticə yoxdur
Bütün nəticələri gör
Azlogos
Nəticə yoxdur
Bütün nəticələri gör

Azadlığı azadsızlıqda tapanlar

Gülnar Əhməd Gülnar Əhməd
Mövqe
19 Avqust 2020

Günlərdir, sosial şəbəkələrdə, az qala, hər kəs belarus qızlarının Azərbaycan kişilərinin üzünü güldürən, qadınlarının könlünü bulandıran kreativ etiraz fotoları paylaşılır. Deyəsən, belarusların sərbəst geyimləri, cəsarətli davranışları, mədəni şəkildə öz səslərinə sahib çıxmaq cəhdləri ambivalent duyğular yaşayan bizlərə azadlığın simvolu təsiri bağışlayır. Necə deyərlər, qonşunun toyunun səsinə biz öz evimizdə oynayırıq.

Bəs niyə biz öz qapımızda “o toy”dan çaldıra bilmirik? Axı, şərqdə qadına ilk dəfə seçib-seçilmək hüququ verən pioner xalq bizik, gərək keçən 100 ildə bütün şərq xalqları, bütün qonşularımız bizdən dərs alaydı. Fəqət tarix dərsliyi yazır ki, qadınlarına bu hüququ bizdən sonra verən qonşularımız finişə bizdən öncə çatıblar. 1919-1920-ci illərdə Azərbaycan parlamentində bir nəfər də olsun qadın millət vəkili olmayıb. Halbuki həmin dövr Ermənistan parlamentində 3, Gürcüstan parlamentində isə 6 qadın millət vəkili vardı və o qadınlardan biri – Pərixanım Sofiyeva azərbaycanlı idi.   

Türkiyədə oxuduğum illərdə həftəsonları darıxdığım üçün avtobusa minib qonşu şəhərə, dostlarımın yanına gedirdim. Avtobusdakı sərnişinlərin çoxu tələbələrdən ibarət olurdu. Qəribədir, insan metroda, avtobusda olanda cəmiyyətdə baş verən dəyişiklikləri daha yaxından mənimsəyir. Avtobusla etdiyim hər səfərimdə gündən-günə gənc qızlar arasında hicab geyinənlərin sayının artdığını görürdüm. İki ildən sonra avtobusda, demək olar, məndən başqa hicabsız bir, ya iki qız qalmışdı.

Türkiyəli gənc qızlar arasındakı bu dəyişikliyin səbəbini o günlərdə mənə etikadan dərs deyən xanım müəllimimlə müzakirə elədim.

Müəllim, “bu geriləmə normaldır. Biz heç nəyi öz gücümüzlə qazanmamışıq. Bax, fransızlar beş dəfə respublika qurub və orada çox işi qadınlar görüb. Biz nə eləmişik?! Atatürk bizə haqlar, hüquqlar verdi. Nə olsun!? O hüquqları biz özümüz əldə eləməmişdik, çünki nəyə lazım olduğunu bilmirdik. İndi də bilmirik!?” dedi, sonra gülümsədi və davam elədi: “Bircə həmlə ilə geriyə yuvarlanmağımız çox normaldır.” (Qısa yazmağa çalışdım).

Problemə cəmiyyətin sosial inkişaf mərhələləri fonunda baxsaq, bu səbəb təkcə Türkiyəyə yox, elə bizə də aiddir. Azərbaycanlılar üçün seçki hüququ, ümumiyyətlə, nəyə lazım olduğunu bilmədikləri alətdir. Azad seçki prosesinin nəticələrinin onlara azacıq fayda gətirəcəyinə əmin olsalar (ki, etik faydaçılığın və seçkinin məqsədi də budur), o hüquqlarını belə dəyərsiz şəkildə sağa-sola paylamazlar. İl boyu mənasız keçirdikləri bazar günlərini ildə bir, yaxud iki ildə bir dəfə baş verən hansısa seçkidə səs verməyə sərf edərlər, bülletenlərinə onların yerinə başqaları barmaq eləməz. Bundan ötrü bir az analitik düşünmək, bir az da azad şəkildə nəyisə, kimisə seçməyi öyrənmək lazımdır.

“Nə xoşbəxtdir

Evdən işə, işdən evə tələsən.”

Adi insan kimi xoşbəxt olmağın ən primitiv yolu azadlıqdan qaçmadan, məsuliyyət daşımaqdan qorxmadan, yaxud sırf cəmiyyətin, ailənin tələblərinə uymadan peşə və ər (yaxud arvad) seçməyi, yaxud hamıya etiraz edib seçməməyi öyrənməkdən keçir. Azərbaycan qadını azad şəkildə, məhz zövq aldığı üçün dərziliyi (dərzilik əvəzinə hər hansı ixtisas ola bilər; mən, Ceyms Oldricin “Diplomat” əsərini oxuyandan sonra “poleontoloq olmaq istəyirəm” deyəndə anam etiraz eləmişdi) özünə peşə seçə bilərmi? Qadınları demirəm, hələ kişilər, ata-analarının razılığı olmadan azad şəkildə, bütün məsuliyyəti üzərlərinə götürərək özlərinə arvad seçə bilirlərmi? Ailə üzvlərinin razılığını ala bilmədiyinə görə həyat yoldaşı kimi öz istədiyi insanı seçmək iqtidarında olmayan, azadlığını hər hansı diktatora təslim edən, özünü hansısa makinanın bir parçasına çevirmiş insanlardan azad şəkildə prezident bir yana, adi bələdiyyə sədrini seçmələrini gözləməyin özü də sadəlövhlük olardı.

Paylaş

Səhifəmizdə hər hansı səhv və ya qeyri-dəqiq məlumat gördükdə, həmin mətni seçib Ctrl+Enter düymələrini sıxaraq bu barədə bizə məlumat verməyinizi xahiş edirik.

Oxumağa dəyər

20191018-lkuecueler-jpge62f54-image
.

Ülkücü məktəblərinin Azərbaycanda işi nə?

21 Yanvar 2021
12
.

20 Yanvara gedən yol

19 Yanvar 2021
1204191351041dp
Mövqe

Azərbaycanlıların şəxsi məlumatları

18 Yanvar 2021
567
Mövqe

Tənqid trendi

18 Yanvar 2021
bff788fb822295cd80b2656d1b04af1d
.

Ara Papyan: “Azərbaycan xərcləri bizə yükləyəcək”

17 Yanvar 2021
_rotator
.

Hökumətin trolları və primitiv media siyasətinə dair

17 Yanvar 2021

Redaktorun seçimi

Azərbaycan SSR-nın ilk hökuməti və onun taleyi

Sartrın ata barədə “Sözlər”indən bir parça

Leonardo da Vinçinin əlyazmaları hamıya əlçatan oldu

Xınalıqda qadın olmaq

Zibilə dönən həyat

Əkrəm Əylislinin son çırpınışları

I Dünya Müharibəsi: səbəbləri və nəticələri

Şəxsiyyət olmamağı öyrətmək

Bir daha ermənilər, bir daha Kim Kardaşyan məsələsi

İnfo-terrorun fəsadı – Panika

Ətağa Sertifikat

Ermənistan-Azərbaycan münaqişəsində Fransa

Ülkücü məktəblərinin Azərbaycanda işi nə?

Kayfizm – azərbaycanlıların gerçək dini

Hər şey çox pisdir və daha da pis olacaq

Həmişəki Hindistan – Rəna Əfəndi təqdim edir

Azərbaycanda qadınların ilk səsverməsi

“Liberal-pederastiya” diktaturası, yoxsa dünyanın anal böhranı?

“Liberalizmin atası” olmayan “veselçak”ın ardından

Führer hipnozu – Nasional-sosializmin anatomiyası

Bibliyada təsvir olunan hadisələr uydurma imiş

Köhnə və yeni nağıllar

Azadlığı azadsızlıqda tapanlar

Statistikanın yanı

Mühakimə etmək haqqında

Elektrikli avtomobillər Azərbaycana ƏDV-siz gələcək

Xərçənglə mübarizədə Mansurov imzası

İnsan ölməmişdən qabaq onun xatirələri ölür

Seçim: monarxiya, yoxsa xalqın seçimi?

AXC dövründə Azərbaycan siyasi sisteminə xarici təsirlər: neft amili

Azadlığı azadsızlıqda tapanlar

Gülnar Əhməd Gülnar Əhməd
Mövqe
19 Avqust 2020

Günlərdir, sosial şəbəkələrdə, az qala, hər kəs belarus qızlarının Azərbaycan kişilərinin üzünü güldürən, qadınlarının könlünü bulandıran kreativ etiraz fotoları paylaşılır. Deyəsən, belarusların sərbəst geyimləri, cəsarətli davranışları, mədəni şəkildə öz səslərinə sahib çıxmaq cəhdləri ambivalent duyğular yaşayan bizlərə azadlığın simvolu təsiri bağışlayır. Necə deyərlər, qonşunun toyunun səsinə biz öz evimizdə oynayırıq.

Bəs niyə biz öz qapımızda “o toy”dan çaldıra bilmirik? Axı, şərqdə qadına ilk dəfə seçib-seçilmək hüququ verən pioner xalq bizik, gərək keçən 100 ildə bütün şərq xalqları, bütün qonşularımız bizdən dərs alaydı. Fəqət tarix dərsliyi yazır ki, qadınlarına bu hüququ bizdən sonra verən qonşularımız finişə bizdən öncə çatıblar. 1919-1920-ci illərdə Azərbaycan parlamentində bir nəfər də olsun qadın millət vəkili olmayıb. Halbuki həmin dövr Ermənistan parlamentində 3, Gürcüstan parlamentində isə 6 qadın millət vəkili vardı və o qadınlardan biri – Pərixanım Sofiyeva azərbaycanlı idi.   

Türkiyədə oxuduğum illərdə həftəsonları darıxdığım üçün avtobusa minib qonşu şəhərə, dostlarımın yanına gedirdim. Avtobusdakı sərnişinlərin çoxu tələbələrdən ibarət olurdu. Qəribədir, insan metroda, avtobusda olanda cəmiyyətdə baş verən dəyişiklikləri daha yaxından mənimsəyir. Avtobusla etdiyim hər səfərimdə gündən-günə gənc qızlar arasında hicab geyinənlərin sayının artdığını görürdüm. İki ildən sonra avtobusda, demək olar, məndən başqa hicabsız bir, ya iki qız qalmışdı.

Türkiyəli gənc qızlar arasındakı bu dəyişikliyin səbəbini o günlərdə mənə etikadan dərs deyən xanım müəllimimlə müzakirə elədim.

Müəllim, “bu geriləmə normaldır. Biz heç nəyi öz gücümüzlə qazanmamışıq. Bax, fransızlar beş dəfə respublika qurub və orada çox işi qadınlar görüb. Biz nə eləmişik?! Atatürk bizə haqlar, hüquqlar verdi. Nə olsun!? O hüquqları biz özümüz əldə eləməmişdik, çünki nəyə lazım olduğunu bilmirdik. İndi də bilmirik!?” dedi, sonra gülümsədi və davam elədi: “Bircə həmlə ilə geriyə yuvarlanmağımız çox normaldır.” (Qısa yazmağa çalışdım).

Problemə cəmiyyətin sosial inkişaf mərhələləri fonunda baxsaq, bu səbəb təkcə Türkiyəyə yox, elə bizə də aiddir. Azərbaycanlılar üçün seçki hüququ, ümumiyyətlə, nəyə lazım olduğunu bilmədikləri alətdir. Azad seçki prosesinin nəticələrinin onlara azacıq fayda gətirəcəyinə əmin olsalar (ki, etik faydaçılığın və seçkinin məqsədi də budur), o hüquqlarını belə dəyərsiz şəkildə sağa-sola paylamazlar. İl boyu mənasız keçirdikləri bazar günlərini ildə bir, yaxud iki ildə bir dəfə baş verən hansısa seçkidə səs verməyə sərf edərlər, bülletenlərinə onların yerinə başqaları barmaq eləməz. Bundan ötrü bir az analitik düşünmək, bir az da azad şəkildə nəyisə, kimisə seçməyi öyrənmək lazımdır.

“Nə xoşbəxtdir

Evdən işə, işdən evə tələsən.”

Adi insan kimi xoşbəxt olmağın ən primitiv yolu azadlıqdan qaçmadan, məsuliyyət daşımaqdan qorxmadan, yaxud sırf cəmiyyətin, ailənin tələblərinə uymadan peşə və ər (yaxud arvad) seçməyi, yaxud hamıya etiraz edib seçməməyi öyrənməkdən keçir. Azərbaycan qadını azad şəkildə, məhz zövq aldığı üçün dərziliyi (dərzilik əvəzinə hər hansı ixtisas ola bilər; mən, Ceyms Oldricin “Diplomat” əsərini oxuyandan sonra “poleontoloq olmaq istəyirəm” deyəndə anam etiraz eləmişdi) özünə peşə seçə bilərmi? Qadınları demirəm, hələ kişilər, ata-analarının razılığı olmadan azad şəkildə, bütün məsuliyyəti üzərlərinə götürərək özlərinə arvad seçə bilirlərmi? Ailə üzvlərinin razılığını ala bilmədiyinə görə həyat yoldaşı kimi öz istədiyi insanı seçmək iqtidarında olmayan, azadlığını hər hansı diktatora təslim edən, özünü hansısa makinanın bir parçasına çevirmiş insanlardan azad şəkildə prezident bir yana, adi bələdiyyə sədrini seçmələrini gözləməyin özü də sadəlövhlük olardı.

Paylaş

Səhifəmizdə hər hansı səhv və ya qeyri-dəqiq məlumat gördükdə, həmin mətni seçib Ctrl+Enter düymələrini sıxaraq bu barədə bizə məlumat verməyinizi xahiş edirik.

Oxumağa dəyər

20191018-lkuecueler-jpge62f54-image
.

Ülkücü məktəblərinin Azərbaycanda işi nə?

21 Yanvar 2021
12
.

20 Yanvara gedən yol

19 Yanvar 2021
1204191351041dp
Mövqe

Azərbaycanlıların şəxsi məlumatları

18 Yanvar 2021
567
Mövqe

Tənqid trendi

18 Yanvar 2021
bff788fb822295cd80b2656d1b04af1d
.

Ara Papyan: “Azərbaycan xərcləri bizə yükləyəcək”

17 Yanvar 2021
_rotator
.

Hökumətin trolları və primitiv media siyasətinə dair

17 Yanvar 2021

Facebook Youtube Instagram Twitter

az-ag

Dünya azərbaycanlılarının intellektual platformasıdır. Qayəmiz, harada yaşamasından asılı olmayaraq, azərbaycanlılar arasında dünyəvi ideyaları, yüksək zövqü, tənqidi düşüncəni yaymaq və dəstəkləməkdir.

 

 

Bölmələr

  • Mövqe
  • İntervü
  • Kültür
  • Elm
  • Sərbəst
  • Bazar
  • Gender
  • Dizayn
  • FOTO QRAFİKA
  • COVID-19
  • Vətən müharibəsi
  • Video

Redaksiya

Təsisçi: Prof. Məsud Aşina

Baş redaktor: Ələkbər Əliyev

Şef redaktor: Elmir Mirzəyev

Redaktor: Aygün Aslanlı

Texniki direktor: Camal Əli

Kino: Sevda Sultanova

İncəsənət: Emin Əliyev

Elm: Hacı Hacıyev

Tarix: Tural Həmid

İqtisadiyyat: Dünya Sakit

Foto: Abbas Atilay

Qrafika: Gündüz Ağayev

Dizayn: Sahil Qənbərli

Tərcüməçilər: Rəvan Quluzadə, Fəxri Qocayev

azlogos.eu / azlogos.az / azlogos.ru
Dizayn və icra: Azlogos & JmlStudio /
E-mail: redaksiya@azlogos.eu

Nəticə yoxdur
Bütün nəticələri gör
  • Mövqe
  • İntervü
  • Kültür
  • Elm
  • Sərbəst
  • Bazar
  • Gender
  • Video
  • Dizayn
  • Foto-qrafika
  • Kimlər var
  • Bizi tanı
  • TV

azlogos.eu / azlogos.az / azlogos.ru
Dizayn və icra: Azlogos & JmlStudio /
E-mail: redaksiya@azlogos.eu

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Create New Account!

Fill the forms bellow to register

All fields are required. Log In

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In

Add New Playlist

Səhv və ya qeyri dəqiq məlumatı bildir

Göndər Cancel