Fransa… İncəsənətin mərkəzlərindən biri. Ədəbiyyatı, musiqisi, muzeyləri, memarlığı və xüsusi istedad tələb edən “ət çəkən maşın”ı ilə əsrlər boyu diqqəti üzərinə çəkməyi bacarıb. Bəli, paradoksaldır, mədəniyyət mərkəzi, eyni zamanda ən qanlı, ən acımasız, ən “qəssab” tarixi ilə məşhurdur. Fransa… Məhəbbət rəmzi və cəlladlıq məktəbi. Fransa… Azadlıq rəmzi və quldarlıq məmləkəti. Çoxu bəlkə də Fransanın inkişafındakı ən böyük səbəbin Afrikadan zəncirlərə vurularaq gətirilib, şəhər və qəsəbələrin infrastrukturlarında bir qarın çörəyə gecə-gündüz işləyən qullar olduğunu bilmir. Bu, çox uzun bir mövzudur. Bu gün danışacağımız layihə məhz Fransada olduğu üçün bu qeydləri yazmadan başlamaq istəmədim.
Fransada yerləşən Vincent Callebaut Architectures memarlıq şirkəti “öz enerjisini bərpa olunan mənbələrdən istehsal edən, öz tullantılarını və çirkab sularını təkrar emal edən və İnformasiya və Kommunikasiya Texnologiyaları sayəsində ehtiyaclarını optimallaşdıran” piyada körpüsü prototipi olan “Yaşıl Xətt” layihəsini təqdim edir. Balıq skeletindən ilhamlanan təklif, Bercy qəsəbəsini Parisin Masséna bölgəsinə bağlayır.
Sosial və mədəni yeniliyi təbliğ edən “Yaşıl Xətt”, sağ sahildəki Seine, Parc de Bercy və sol sahildəki Jardins Abbe-Pierre – Grands-Moulins tərəfindən ayrılan iki obyekt arasında funksional bir şəhər davamlılığı yaradır. Vincent Callebaut Memarları çevik və dəyişkən ortaq məkanlar vasitəsilə “yeni nəsillərin ehtiyaclarına və daim inkişafda olan yeni istifadələrə uyğunlaşan” bir inşanı xəyal ediblər. Maraqlı da alınıb əslində.
“Parisculteurs” və ya Parisli fermerlərə həsr olunmuş körpünün panoramik damında və bağçılıq istixanalarında 3500 m² tərəvəz bağları və meyvə bağları var. Əslində, permakültürdə (bu mövzuya dönəcəyik) bu sahədə 25 kilo meyvə və tərəvəz / m2 / il (87.500 kilo / il) birlikdə becəriləcəkdir. Eko-qastronomiya və alternativ istehlak barədə məlumatlılıq yaratmağa çalışan layihə, yeni şəhərsalma “istehlakçı iştirakçıları” tərəfindən demokratikləşdirilmiş və birgə işlənmiş üzvi kənd təsərrüfatını inkişaf etdirir.
Digər tərəfdən, körpüdə Vincent Callebaut birləşdirilmiş sinif otaqları və təlim sahələri, tədqiqat mərkəzi, birgə işləyən laboratoriyalar, inkubatorlar və üzvi restoranlar. “Bow-String” tipologiyalarının hibrid bir variantı olan bu quruluş 220 m balıq skeletinə oxşar şəkildədir. Birinci quruluş iki cüt tağdan, ikinci quruluş isə ilk quruluşdan asılmış traypleks strukturdan ibarətdir. Körpü çayı perpendikulyar olaraq keçmir. Layihə çayın axışını dəyişdirməmək və çay naviqasiyası üçün əngəl olmaqdan qorunmaq üçün sahilə uyğun olaraq tikilmişdir.
Yeni nəsillərin rahatlıq və dinamik ehtiyaclarını qarşılayan “Yaşıl Xətt” həm də hava və suyun davamlı idarə olunması yolu ilə ekoloji bir həll nümunəsidir. Əslində, layihə, endemik biomüxtəliflik dəhlizini inkişaf etdirəcək ümumilikdə 12000 m² yeni yaşıllıq sahəsi yaratmaqla böyük bir 8500 m² amfibiya bağı yaratmağı hədəfləyir.
Bu tip memarlıq nümunələrinə bənzər Bakıda ancaq yerüstü körpüləri göstərmək mümkündür. (Məncə gülməlidir) Onların vizual estetikasını qoyaq kənara, tək bir funksiyasının olmağı məsul şəxslərin monoton düşüncə tərzlərindən irəli gəlir. Yəni “körpü keçmək üçündür, başqa nə ola bilər ki?” deyib milyonlar xərcləyirlər. Lakin görürük ki, bu heç də belə deyil, körpü sadəcə yolları bir-birinə bağlamır, eyni zamanda şəhərdəki ekosistemə də çox böyük təsir edə bilir. Dərdimiz ağırdır.
Körpünün kəsit və görünüşlərini, layihə detallarını incələyə bilərsiniz.
Layihə haqqında əldə etdiyim məlumatlar:
Tip : Beynəlxalq Yarışmalar, Yenidən Kəşf Edilən Şəhərlər – C40
Müştəri: Cetrus
Yer : Fransa, 12-ci və 13-cü ərazilər arasında məskunlaşmış piyada körpüsü
Mühəndislik: Bollinger + Grohmann (Struktur); Greenaffair (Yaşıl + MEP); Sempervirens (Landşaft)
Tərəfdaşlar: AMO 88; Sabah etmək; Sous les Fraises; Onepoint; Moulinot; 8’18 ”; AgroParisTech
Proqram: Məşq otaqları üçün 3000 m2; İaşə üçün 2000 m2; Ticarət üçün 1000 m2; Birlikdə işləmək üçün 1000 m2; Biznes inkubasiyası üçün 2000 m2; Damdakı tərəvəz bağları və bağlar üçün 3500 m²; amfibiya bağları üçün 8,500 m²