Bu dəfə memarlığın təbiətlə harmoniyasını təşkil edən layihələrə nəzər yetircəyik. Bu mövzu mənim üçün olduqca maraqlıdır. Çünki gün keçdikcə memarların təbiətə necə möhtac olduğunu qlobal dünyada, ələlxüsus, kapitalist dünyada şahidi oluruq. Sənayeləşən dünyamızda artıq təbii fəlakətlər adi hal aldığı üçün memarlar bu işə çox ciddi nəzarət etməlidirlər.
Təbiət inşaat dizaynlarının getdikcə vacib faktorlarından birinə çevrilir. Təəssüf ki, keçən yüz ildə təbiəti gözardı etmişik. Yeni əsrdə isə təbiəti məhv etmədən, bütünü nəzərə alaraq hərəkət etməyə çalışırıq. Yeni nəsil memarlıq təbii əraziləri strukturların içinə, üzərinə və ətrafına daxil edərək innovativ metodlar ərsəyə gətirir. Hər nə qədər aşağıdakı nümunələrin həsrətini çəksək də, gələcək ümidlidir. Nəzərə almaq lazımdır ki, ölkəmizdə fəaliyyət göstərən memarların təbiəti nəzərə alaraq hərəkət etmələri üçün heç bir maneələr yoxdur. Geriyə qalır yaradıcılıq və innovasiya. Keçək mövzumuza.
Qayanın içində yaşaya bilərikmi?
The Pierre (Fransızca daş mənasına gəlir) tamamilə qayalardan oyulmuş giriş hissəsi ətraf qayalıqları canlandırır. Qayalar sanki obyektin içinə nufüz edib. Bunu qayaları parçalayaraq obyekti yerləşdirməklə həyata keçirib memarlar. İnşaatda dinamit, hidrovlik parçalama maşınları, zəncir mişarlar və əl alətləri istifadə edilib.
Bəlkə də mağara insanlarının bildiyi nəsə var imiş.
Bəs qayanın üstündə necə yaşaya bilərik?
Qaraldılmış taxtadan (bunu istifadə olunan materiala boya vuraraq və ya azacıq yandıraraq əldə edə bilərik) inşa edilən və bir qayadan dəstək alan bu kabinin inşası bir neçə həftəsonu çalışılaraq tamamlanmışdır. Qayanın yaratdığı əyim kabinin içində oturma, yatma, gizləmə ərazisi yaradan pilləkənlərə çevrilir.
Memarlıqda hətta adi qaya da faydalıdır.
Ağac evlər sadəcə uşaqlar üçündür?
Ağacın gövdəsinin ortasında asılı dayanacaq şəkildə inşa edilən bu dörd metrlik kub formasındakı ev iki nəfərlik, gözdən uzaq yerdədir. Güzgülü şüşə ilə əhatə olunan fasad, evi meşənin içində sanki yoxa çıxarır. Şəffaf ultrabənövşəyi material quşların bu inşanı görməsini təmin edir. Beləcə evə dəymələri əngəllənir.
Memarlıq kamuflaj geyinə bilər.
Memarlıq ağacları qucaqlaya bilər?
Memarlıq uzun bir vaxtdır fərqli cisimlərin məkanda necə hərəkət ediyini öyrənir. Bu memarlıq nümunəsi, fiziki qüsurlu qadının istəyi nəzərə alınaraq inşa edilmişdir. Qadın evini bağça ətrafını çevrələyəcək şəkildə xəyal edirdi. Memarlar da bu xəyalı gerçəkləşdirdi. Ev sahibi, ağacları qucaqlayacaq formada dizayn edilən evindən, əlil arabasıyla olsa da bağçasındakı yaşlı ağacları seyr etmənin ləzzətini yaşayır.
Dizayn bütün maneələri aradan qaldırmalıdır.
Ağac ev “ev-ağac” ola bilərmi?
Vyetnamın tropik meşələri artıq şəhərlər ilə əvəz olunmağa başlayıb. Şəhər sakinlərini təbiətlə yenidən vəhdət halına gətirmək üçün memarlar bir evi beş ayrı beton bloka ayırıb hər birinin damını nəhəng dibçəklərə çeviriblər. Bu ideya gələcəkdə inşa ediləcək evlərə də tətbiq olunsa, yaşıl ərazilər şəhərdə sel kimi təbii fəlakətləri əngəlləyəcək qədər yağış tuta bilər.
Memarlıq yaşıllaşdırmalıdır.
Balanslı memarlıq yerə dəymək məcburiyyətindədir?
Bu evin forması ənənəvi anbarlardan ilham alınaraq dizayn edilmişdir. Lakin yerdən yüksəkdə, havada qalan 15 metrlik hissəsi onu olduqca uğurlu modern memarlıq nümunəsinə çevirmişdir. Evin tən yarısı havada “uçur”. Olduqca valehedici mənzərə ilə qarşı-qarşıya qalır insan.
Memarlıq innovasiyası və ciddi büdcə mümkünsüzü reallaşdırır.
Çəmən bəzəkdən başqa bir şey ola bilərmi?
Bina Bruklində şəhərin hərəkəti ilə botanika bağçalarının sükunəti arasında bir keçid yaradır. Buna görə də yarı bina, yarı torpaq olaraq inşa edilmişdir. Damı da sadəcə estetik görünüş verməklə qalmır, eyni zamanda yağış sularının bir yerə toplanması üçün sirkulyasiya yaradır. Eyni zamanda bağçaya minlərlə turistin diqqətini çəkən simvol olaraq qəbul edilməkdədir.
Məsuliyyətli memarlıq təbiətlə yenidən kontakt qurmağımızı təmin edir.
Divar şəhəri boyaya bilərmi?
Parisin tarixi guşələrindən birini “yaşayan memarlıq” əsərinə çevirən bu beşmərtəbə hündürlüyündəki yaşıl divar, üzərindəki 237 növ 7600 bitkidən ibarətdir. Beton divarla işə başlayan memar bina xəsarət almasın deyə diqqətlə işləmişdir. Bitkilərin torpaqsız zəmində inkişaf etməsi üçün inteqrasiya olunmuş suvarma sistemi istifadə olunmuşdur. Bir neçə il ərzində inkişaf edən bitkilər canlı divar yaratmışdır.