Azlogos
  • Qaydalar
  • Kimlər var

Məhəbbət üçün ürəkbulanma Daşaltı əməliyyatı (1992) Xankəndinin (Kərkicahanın) işğalı (1992) Toksik pozitivlik Andrey Tarkovski pafosu və yaxud kinonun Xlestakovu Doğum evinin həyətində məni və itim Mumunu narahat edən ağır suallar barəsində
  • Mövqe
  • İntervü
  • Kültür
  • Elm
  • Sərbəst
  • Bazar
  • Gender
  • Dizayn
  • FOTO QRAFİKA
  • COVID-19
  • Vətən müharibəsi
  • Video
Nəticə yoxdur
Bütün nəticələri gör
Azlogos
Nəticə yoxdur
Bütün nəticələri gör

Robert Kapa və Gerda Taro – müharibənin içindən fotoqraflar

Abbas Atilay Abbas Atilay
Foto-qrafika
21 Dekabr 2018

Robert Kapa və Gerda Taro – İspaniyada, vətəndaş müharibəsindən çəkdikləri fotolarla müasir “Müharibə Fotoqrafiyası”-nın əsasını qoydular. Onlar öz kameraları ilə, döyüşlərin ən yaxınına getdilər və bununla da, müharibə jurnalistikası və müharibə reportyorluğu anlayışlarını tamamilə dəyişdilər.

 

 

1 - 5
- +
2MhaeUmUPSd8lnwd1K
itDt4HspiKku02pqJK
LMqw8icAcre78xCpml
yCKXzteEsqkkl0i09a
FgstF9gfve2pxkoT9K


Onların hər ikisi gənc idi, yəhudi əsilli olduqları üçün nasistlərin əlindən, öz ölkələrini tərk edib qaçmışdılar. Həmin ərəfədə – 1936-cı ilin 17 iyulunda İspaniyada, Fransisko Frankonun faşist rejiminə qarşı Respublikaçıların mübarizəsi başlamışdı. Buna görə həm Kapa, həm də Taro insanları müharibə haqda məlumatlandırmaq üçün, İspaniyaya yollanmaq ve reportajlar hazırlamaq qərarına gəldilər.

Gerda Taro alman əsilli idi, Kapa isə macar. Onlar 1934-cü ildə, hər ikisi Parisdə sürgündə olarkən tanış olmuş və bir-birilərini sevmişdilər. Onlar çox uğurlu cütlük oldular və bir-birlərini tamamladılar: Kapa sevgilisinə fotoqrafiyanın texnika ve məzmununu öyrətdi, Taro isə fotoqrafiyanın marketing işlərini öz üzərinə götürdü. Əslində onların adları, bütün dünyanın bildiyi kimi “Robert Kapa” və “Gerda Taro” deyildi, Kapanın doğum şəhadətnaməsində “Andre Friedman” yazılmışdı, Taronun əsl adı isə “Gerta Pohorylle” idi. Hər ikisi, öz təxəllüslərini sənətə birgə başlarkən götümüşdülər.

Əvvəl “İspan vətəndaş müharibəsi”, sonra “D-DAY”

Robert Kapa və Gerda Taro 1936-cı ildə İspaniyaya “İspan Vətəndaş Müharibəsi”-ni (17 iyul, 1936 – 1 aprel, 1939) görüntüləmək ücün yola düşərkən, əllərində yalnız kiçik fotoapparatlar var idi. Onlar bu apparatla Respublikaçıların sırasında, ön cəbhənin “0” nöqtəsinə qədər irəliləmişdilər. Episentrdə olmaq və risklə üzləşmək – bunlar, müharibə reportyorluğunda yenilik idi. Buna görə də, onların yaratdıqları “Müharibə Fotoqrafiyası” indiyədək öz aktuallığını itirməyib.

İkinci Dünya Müharibəsi zamanında da Robert Kapa öz işini davam etdirdi: O, artıq ABS vətəndaşı olaraq fotoreportyor kimi müttəfiq əsgərləri ilə birgə, “D-Day”-də (1944-cü ilin 6 iyununda ikinci cəbhə olaraq bilinən Normandiya sahillərinə müttəfiq qoşunlarının çıxarılması “D-Day” kimi də adlandırılır – A.A) iştirak edir. Daha sonra, ABŞ paraşutçuları ilə birgə, Fransa torpaqlarına atılır.

Robert Kapa öz işləri ilə, dillər əzbəri olan “əgər fotoların kifayət qədər yaxşı alınmayıbsa, deməli hadisənin episentrinə kifayət qədər yaxın olmamısan” şüarını yaratmış fotoqrafdır. O, XX əsrin ən parlaq müharibə fotoqarfıdır. Robert Kapa həmcinin Henri Cartier-Bresson, David Seymour və George Rodger ilə birgə məşhur “Magnum” fotoagentliyinin qurucusudur.

Kapanın ən məşhur əsəri: “Respublikaçı əsgərin ölümü”

Kapa və Taro İspaniyada olarkən, öz işləri ilə faşist general Frankonun qarşısında, Respublikaçıların isə yanında olduqlarını göstərmişdilər. Kapa müharibənin gedişatında bir foto çəkdi – “Respublikaçı əsgərin ölümü”. Bu foto, ümumiyyətlə fotoqrafiya tarixinin ən məşhur əsərlərindən biri hesab olunur.

Bu fotoda, Respublikaçıların sırasında vuruşan bir əsgərin ölüm anı əbədiləşdirilib. 1936-cı ilin əvvəlində, Cordoba cəbhəsində tam dəqiqliyi ilə nə baş verirdi? Bu suala indiyədək tam aydın cavab verilməyib. Robert Kapanın ölümündən illər sonra, bu mövzu yenidən müzakirə edilməyə başlandı. Hətta müəllif Amanda Vaill, İspan Vətəndaş Müharibəsi ilə bağlı araşdırma kitabı “Hotel Florida”-da, bu məsələyə xüsusi yer ayırıb.

Kapa və Taro, bir qrup Respublikaçı döyüşçü ilə birgə, hücum və döyüş səhnələrinin imitasiyasını çəkməyə çalışırdılar. Hər iki fotograf, baş verənləri saniyə-saniyə çəkirdi. Bu anda, əsgərlərdən biri yerə yıxıldı və həmin anı, Kapa fotolentə köçürə bildi: “Həmin əsgər kamera qarşısında döyüş səhnəsini, necə vuruşduqlarını təsvir etdiyi anda, real olaraq güllə ilə vuruldu. Ola bilsin bu güllə, faşist cəbhəsindən snayper və ya bu bölgədə aktiv olan yerli üsyançılar (Guardia-Civil-Rebellen) tərəfindən atılmışdı. Güllə döyüşcünün ürəyinə dəymişdi”, Vaill öz kitabında yazır.

Onillər sonra yenidən tapıntı: Meksika çemodanı

İspaniyada müharibə zamanı çəkilmiş və sonra itdiyi ehtimal olunan Taro, Kapa və Seymourun minlərlə fotolentləri, 2007-ci ildə “Meksika Çemodanı”-nda tapıldı. Amma onların icindən “Vurulan əsgər”-in neqativi çıxmadı.

1 Avqust, 1910-cu ildə anadan olan Taro nəinki ilk qadın müharibə fotoqrafı, hətta ilk müharibə fotoqrafı idi ki, iş başında, müharibədə həlak oldu: 25 iyul, 1937-ci ildə Taro geriyə çəkilməkdə olan Respublikaçı dəstənin yanında ikən, bir tank qəzasında ağır yaralandı. (Nəzarətdən çıxan tank, Taronun olduğu hərbi Jeep-ə dəyərək maşını və içindəkiləri əzdi – A.A). Növbəti gün, Taro 26 yaşında vəfat etdi.

“İspan Vətəndaş Müharibəsi”-nin ardından, İkinci Dünya Müharibəsi media sahəsində yaşanmış bütün hadisələrin demək olar ki, üstünü örtdü və Taronun fotoları unudulmağa üz tutdu. Bu unudulma bir xeyli davam etdi, ta ki müəllif İrme Schaber, 1994-cü ildə Gerda Taronun həyatını qələmə alana qədər. Taro haqqında bu bioqrafik əsərdən sonra, fotoqraf yenidən yada düşdü və adı Kapa ilə bir yerdə çəkilməyə başlandı.

Kapa da (13 Oktyabr, 1913) fotoqraf kimi, işinin başında həlak oldu: Hindiçin müharibəsi zamanı 25 may 1954-cü ildə minaya basaraq vəfat etdi. Yəqin ki, həmin vaxt o, fotoaparatını iki əlləri ilə bərk-bərk tuturmuş.

Müəllif: Klaudia Prevezanos

DW-dən tərcümə və təqdimat: Abbas Atilay

Paylaş

Səhifəmizdə hər hansı səhv və ya qeyri-dəqiq məlumat gördükdə, həmin mətni seçib Ctrl+Enter düymələrini sıxaraq bu barədə bizə məlumat verməyinizi xahiş edirik.

Həftəlik yayımlanan yazılardan xəbərdar olmaq üçün bizə abunə olun.

Oxumağa dəyər

_MG_3816a-min
.

“Cimitero Monumentale” – Məzarlıq yoxsa açıq hava muzeyi?

05 Avqust 2021
255777_original
.

Füzuli hava limanı necə tikilir

24 İyun 2021
IMG_0817-min
.

Taleh: “İlhamla çəkilən hər bir rəsm sənətkarın deyil, alıcının sərmayəsidir”

03 İyun 2021
13-min
.

Qacar irsi Berndə

07 Aprel 2021
Bildschirmfoto 2021-03-31 um 09.05.12
Foto-qrafika

Dadaizm və memarlıq

31 Mart 2021
IMG_8741
.

Dağılmış, donmuş, bitmiş Rusiya

30 Mart 2021

Redaktorun seçimi

Ölüm çox yaxındır

“Əbədi tələbə” sindromu, sosial parazitizm fenomeni kimi

Koronavirus günlərinin kinosu

Tofiqus Yaqubus. Post-modern karnaval

Kütlə istəklərinin ifadəçiləri

Kişi bədəni qıtlığı

Çip qıtlığı: Texnologiya əsrinin nefti

İslahatdan razı qalan Vergilər

Xalq artisti kəraməti

600 ildə dəyişən interyer

Qocalara yer varmı?

DTX-nın “Mədəniyyət” əməliyyatı

Azərbaycan Demokratik Respublikası – 100

Peçat sözdən sonra qışqıranlar

Artıq çox gecdir

To Be a Woman

Azərbaycanlıların şəxsi məlumatları

Əli Əlizadə: “Mən həmişə öz yolumu tapmağa çalışırdım”

Bayağı tarix haqda esse

Müharibə rəngi alan buqələmunlarımız

Xalqın Səsi Haqqın Səsidirmi?

Diplomlu cəhalət

Yalquzağın “üçküncbaşları”

Yaradıcı çöküş?

Mehdi Hüseynin ölümü – 2

Həyat və yaradıcılığımın gözümdən düşməsi haqqında

Stalin Xəzər dənizini niyə qurutmaq istəyirdi?

Topçubaşovun Aqaronyanla söhbətində bir qətlin anonsu

İlqar İbrahimoğlu: “Şəxsiyyətə pərəstiş inkişafa aparmır”

Koronavirus isteriyasına son verin. Azərbaycanı açın

Robert Kapa və Gerda Taro – müharibənin içindən fotoqraflar

Abbas Atilay Abbas Atilay
Foto-qrafika
21 Dekabr 2018

Robert Kapa və Gerda Taro – İspaniyada, vətəndaş müharibəsindən çəkdikləri fotolarla müasir “Müharibə Fotoqrafiyası”-nın əsasını qoydular. Onlar öz kameraları ilə, döyüşlərin ən yaxınına getdilər və bununla da, müharibə jurnalistikası və müharibə reportyorluğu anlayışlarını tamamilə dəyişdilər.

 

 

1 - 5
- +
2MhaeUmUPSd8lnwd1K
itDt4HspiKku02pqJK
LMqw8icAcre78xCpml
yCKXzteEsqkkl0i09a
FgstF9gfve2pxkoT9K


Onların hər ikisi gənc idi, yəhudi əsilli olduqları üçün nasistlərin əlindən, öz ölkələrini tərk edib qaçmışdılar. Həmin ərəfədə – 1936-cı ilin 17 iyulunda İspaniyada, Fransisko Frankonun faşist rejiminə qarşı Respublikaçıların mübarizəsi başlamışdı. Buna görə həm Kapa, həm də Taro insanları müharibə haqda məlumatlandırmaq üçün, İspaniyaya yollanmaq ve reportajlar hazırlamaq qərarına gəldilər.

Gerda Taro alman əsilli idi, Kapa isə macar. Onlar 1934-cü ildə, hər ikisi Parisdə sürgündə olarkən tanış olmuş və bir-birilərini sevmişdilər. Onlar çox uğurlu cütlük oldular və bir-birlərini tamamladılar: Kapa sevgilisinə fotoqrafiyanın texnika ve məzmununu öyrətdi, Taro isə fotoqrafiyanın marketing işlərini öz üzərinə götürdü. Əslində onların adları, bütün dünyanın bildiyi kimi “Robert Kapa” və “Gerda Taro” deyildi, Kapanın doğum şəhadətnaməsində “Andre Friedman” yazılmışdı, Taronun əsl adı isə “Gerta Pohorylle” idi. Hər ikisi, öz təxəllüslərini sənətə birgə başlarkən götümüşdülər.

Əvvəl “İspan vətəndaş müharibəsi”, sonra “D-DAY”

Robert Kapa və Gerda Taro 1936-cı ildə İspaniyaya “İspan Vətəndaş Müharibəsi”-ni (17 iyul, 1936 – 1 aprel, 1939) görüntüləmək ücün yola düşərkən, əllərində yalnız kiçik fotoapparatlar var idi. Onlar bu apparatla Respublikaçıların sırasında, ön cəbhənin “0” nöqtəsinə qədər irəliləmişdilər. Episentrdə olmaq və risklə üzləşmək – bunlar, müharibə reportyorluğunda yenilik idi. Buna görə də, onların yaratdıqları “Müharibə Fotoqrafiyası” indiyədək öz aktuallığını itirməyib.

İkinci Dünya Müharibəsi zamanında da Robert Kapa öz işini davam etdirdi: O, artıq ABS vətəndaşı olaraq fotoreportyor kimi müttəfiq əsgərləri ilə birgə, “D-Day”-də (1944-cü ilin 6 iyununda ikinci cəbhə olaraq bilinən Normandiya sahillərinə müttəfiq qoşunlarının çıxarılması “D-Day” kimi də adlandırılır – A.A) iştirak edir. Daha sonra, ABŞ paraşutçuları ilə birgə, Fransa torpaqlarına atılır.

Robert Kapa öz işləri ilə, dillər əzbəri olan “əgər fotoların kifayət qədər yaxşı alınmayıbsa, deməli hadisənin episentrinə kifayət qədər yaxın olmamısan” şüarını yaratmış fotoqrafdır. O, XX əsrin ən parlaq müharibə fotoqarfıdır. Robert Kapa həmcinin Henri Cartier-Bresson, David Seymour və George Rodger ilə birgə məşhur “Magnum” fotoagentliyinin qurucusudur.

Kapanın ən məşhur əsəri: “Respublikaçı əsgərin ölümü”

Kapa və Taro İspaniyada olarkən, öz işləri ilə faşist general Frankonun qarşısında, Respublikaçıların isə yanında olduqlarını göstərmişdilər. Kapa müharibənin gedişatında bir foto çəkdi – “Respublikaçı əsgərin ölümü”. Bu foto, ümumiyyətlə fotoqrafiya tarixinin ən məşhur əsərlərindən biri hesab olunur.

Bu fotoda, Respublikaçıların sırasında vuruşan bir əsgərin ölüm anı əbədiləşdirilib. 1936-cı ilin əvvəlində, Cordoba cəbhəsində tam dəqiqliyi ilə nə baş verirdi? Bu suala indiyədək tam aydın cavab verilməyib. Robert Kapanın ölümündən illər sonra, bu mövzu yenidən müzakirə edilməyə başlandı. Hətta müəllif Amanda Vaill, İspan Vətəndaş Müharibəsi ilə bağlı araşdırma kitabı “Hotel Florida”-da, bu məsələyə xüsusi yer ayırıb.

Kapa və Taro, bir qrup Respublikaçı döyüşçü ilə birgə, hücum və döyüş səhnələrinin imitasiyasını çəkməyə çalışırdılar. Hər iki fotograf, baş verənləri saniyə-saniyə çəkirdi. Bu anda, əsgərlərdən biri yerə yıxıldı və həmin anı, Kapa fotolentə köçürə bildi: “Həmin əsgər kamera qarşısında döyüş səhnəsini, necə vuruşduqlarını təsvir etdiyi anda, real olaraq güllə ilə vuruldu. Ola bilsin bu güllə, faşist cəbhəsindən snayper və ya bu bölgədə aktiv olan yerli üsyançılar (Guardia-Civil-Rebellen) tərəfindən atılmışdı. Güllə döyüşcünün ürəyinə dəymişdi”, Vaill öz kitabında yazır.

Onillər sonra yenidən tapıntı: Meksika çemodanı

İspaniyada müharibə zamanı çəkilmiş və sonra itdiyi ehtimal olunan Taro, Kapa və Seymourun minlərlə fotolentləri, 2007-ci ildə “Meksika Çemodanı”-nda tapıldı. Amma onların icindən “Vurulan əsgər”-in neqativi çıxmadı.

1 Avqust, 1910-cu ildə anadan olan Taro nəinki ilk qadın müharibə fotoqrafı, hətta ilk müharibə fotoqrafı idi ki, iş başında, müharibədə həlak oldu: 25 iyul, 1937-ci ildə Taro geriyə çəkilməkdə olan Respublikaçı dəstənin yanında ikən, bir tank qəzasında ağır yaralandı. (Nəzarətdən çıxan tank, Taronun olduğu hərbi Jeep-ə dəyərək maşını və içindəkiləri əzdi – A.A). Növbəti gün, Taro 26 yaşında vəfat etdi.

“İspan Vətəndaş Müharibəsi”-nin ardından, İkinci Dünya Müharibəsi media sahəsində yaşanmış bütün hadisələrin demək olar ki, üstünü örtdü və Taronun fotoları unudulmağa üz tutdu. Bu unudulma bir xeyli davam etdi, ta ki müəllif İrme Schaber, 1994-cü ildə Gerda Taronun həyatını qələmə alana qədər. Taro haqqında bu bioqrafik əsərdən sonra, fotoqraf yenidən yada düşdü və adı Kapa ilə bir yerdə çəkilməyə başlandı.

Kapa da (13 Oktyabr, 1913) fotoqraf kimi, işinin başında həlak oldu: Hindiçin müharibəsi zamanı 25 may 1954-cü ildə minaya basaraq vəfat etdi. Yəqin ki, həmin vaxt o, fotoaparatını iki əlləri ilə bərk-bərk tuturmuş.

Müəllif: Klaudia Prevezanos

DW-dən tərcümə və təqdimat: Abbas Atilay

Paylaş

Səhifəmizdə hər hansı səhv və ya qeyri-dəqiq məlumat gördükdə, həmin mətni seçib Ctrl+Enter düymələrini sıxaraq bu barədə bizə məlumat verməyinizi xahiş edirik.

Həftəlik yayımlanan yazılardan xəbərdar olmaq üçün bizə abunə olun.

Oxumağa dəyər

_MG_3816a-min
.

“Cimitero Monumentale” – Məzarlıq yoxsa açıq hava muzeyi?

05 Avqust 2021
255777_original
.

Füzuli hava limanı necə tikilir

24 İyun 2021
IMG_0817-min
.

Taleh: “İlhamla çəkilən hər bir rəsm sənətkarın deyil, alıcının sərmayəsidir”

03 İyun 2021
13-min
.

Qacar irsi Berndə

07 Aprel 2021
Bildschirmfoto 2021-03-31 um 09.05.12
Foto-qrafika

Dadaizm və memarlıq

31 Mart 2021
IMG_8741
.

Dağılmış, donmuş, bitmiş Rusiya

30 Mart 2021
Facebook Youtube Instagram Twitter Telegram

az

Dünya azərbaycanlılarının intellektual platformasıdır. Qayəmiz, harada yaşamasından asılı olmayaraq, azərbaycanlılar arasında dünyəvi ideyaları, yüksək zövqü, tənqidi düşüncəni yaymaq və dəstəkləməkdir.

 

 

Bölmələr

  • Mövqe
  • İntervü
  • Kültür
  • Elm
  • Sərbəst
  • Bazar
  • Gender
  • Dizayn
  • FOTO QRAFİKA
  • COVID-19
  • Vətən müharibəsi
  • Video
7dce91c5fe34bb353d8aa1ad47ab89c1

Dizayn və icra: Arcod Technology /
E-mail: redaksiya@azlogos.eu

  • Mövqe
  • İntervü
  • Kültür
  • Elm
  • Sərbəst
  • Bazar
  • Gender
  • Video
  • Dizayn
  • Foto-qrafika
  • Kimlər var
  • Bizi tanı
  • TV
Nəticə yoxdur
Bütün nəticələri gör

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In

Add New Playlist

Səhv və ya qeyri dəqiq məlumatı bildir

Göndər Cancel