Xalqımız ictimai şüurunda, daha dəqiq olsaq beyninin siyasi yarımkürəsində bir sıra qovluqlar yaradıb. Bir ictimai fiqur danışanda, azərbaycanlılar onun ötürdüyü informasiyaları toplayır, nadir hallarda analiz edir, amma mütləq qovluqlardan birinə yerləşdirirlər. Yaşı-başı ötmüş bir mühacirin sosial-şəbəkədə hökumətə etdiyi təhqirlərlə məşhurlaşması, fame olması rasional azərbaycanlılara qeyri-adi görsənir, onlar başa düşmürlər ki, insanlar bu adamın nəyinə baxırlar? Necə olur ki, sistemlə təhqiramiz ifadələrlə vuruşan, intellektdən uzaq, «nəyin uğruna?» sualına aydın cavab vermədən xalqı inqilaba səsləyən başıpozuq bir adam, belə tez və rahat məşhur olur?

Əslində kifayət qədər sadə izahı var – azərbaycanlılar arasında nüfuz qazanmaq, hörmətə minmək üçün onların beynindəki qovluqlara müraciət etməlisən.

İş o yerə çatıb ki, bəzi ictimai fiqurlar öz gerçək «mən»lərindən, ideyalarından uzaqlaşıb, azərbaycanlıların görmək istədiyi obraza bürünürlər. Bu adamlar beyinlərdəki qovluqlardan yaxşı xəbərdardırlar. Bu, onlara auditoriyanı genişləndirmək, gündəmdə qalmaq üçün sərhədsiz imkanlar verir. Necə deyərlər: azərbaycanlılar uzaqgörən, ziyalısına qiymət verən xalqdır təki, ziyalı individ olmasın, xalqın eşitmək istədiklərini desin, onu narahat etməsin, komfort zonasına girməsin. 

Məsələn, götürək xalqın əsl ziyalısı – Rəşid Mahmudov adlı hərşeyşünas selebriti-ni. Ailə-məişət, sosium, şou-biznes – adam hər mövzuda danışır və xalq onu maraqlı hesab edir. Onun çox möhkəm «düz danışan adam» reputasiyası var.

Rəşid Mahmudovun adı gələndə, həmişə universitetdəki bir müəlimim yadıma düşür. Bu müəllim nə vaxt baxsan fahişəlikdən ümumilli bir dərd, bəla kimi dramatik tonlarda danışır, «sistemi» öz regionunun ləhçəsi ilə tənqid edir, məsələn jek müdirlərinin rüşvətxorluğundan giləylənirdi. Onunla bağlı tənqidi fikirlərimi eşidən fanatikləri çoxmənalı və müdrik sifət alıb, bir ağızdan deyirdilər:

«O, həqiqətləri danışır…»

Xalq özü qərar verir – nə həqiqətdir, nə deyildir. Aydınlar, ictimai rəy liderləri yeni bir şey təklif etməli, danışmalı deyillər. Onların funksiyası tutuquşuluqdur. Xalq hər şeyə artıq qərar verib, ziyalının vəzifəsi isə xalqın bütün ülvi gözləntilərini üç öpüb bir dişləmək, xalqın sifariş verdiyi şirin nəğməni çalmaqdır. Bəs ziyalı cızığını aşsa nə olacaq?

Azərbaycan cəmiyyəti çılpaq həqiqəti onun üzünə çırpan ziyalısına nifrət bəsləyir, ona qarşı ümummilli cihad elan edir. Beyinlərindəki qovluğa yerləşdirə bilmədikləri adama, onun danışdıqlarına nifrət birinci və ən mümkün opsiyadır. Reallığın intellektualın dilindən səsləndirilməsinə dözə bilmirlər, isterika dilinə keçirlər, azərbaycansayağı təhqirlərin, yarlıqların, ştampların biri bir qəpik. Rafiq Tağını ölümə aparan da bu oldu – qovluqlara sığmırdı.

Nə vaxta qədər belə davam edəcək? Yəqin ki, biz gənclər ayılmayınca. Elə görünür ki, beyinlərdə kök salmış, kif atmış bu qovluqların, şərtiliklərin məhv edilməsi, bizim əsas və ən çətin işimiz olacaq. Kosmogen qüvvə köməyimiz olsun.

Mirzə, qovluqsuz fərd