Yeni ili qarla qarşılamaq bir çoxumuz üçün arzudur. Amma ildən ilə bu istək əlçatmaz olmağa doğru gedir. Misal üçün, Şimal qütbünə yaxın ölkələrdə hər ilin təqribən oktyabr ayının sonunda qar yağmağa başlayardı. Bunu 10 il əvvəl dörd dəfə yaşamışam. Di gəl ki, bu il birinci ayın ilk hıəftəsini başa vurduq, amma yerdə qar yoxdur. Görünür qlobal iqlim dəyişikliyini, Donald Trumpdan başqa, hamı dərk edə bilir.
Sizə bu gün qar fotosessiyası təqdim edirəm, bu fotoları müxtəlif vaxtlarda, Azərbaycanın fərqli bölgələrində çəkmişəm. Əvvəl istərdim qar haqqında “BBC Earth”-dan Dale Shaw-ın araşdırnasından bəzi hissələri diqqətinizə çatdırım.
1) “Qar kimi ağappaq” ifadəsini tez-tez işlətməyimizə baxmayaraq, əslində qar ağ deyil, şəffafdır. Ancaq qarın səthi işığı fərqli istiqamətlərə yönəldərək, rəng spektrumunu dağıdır və ağ rəng effektini yaradır.
2) Yeni yağmış qar, səs dalğalarını içinə çəkdiyi, udduğu üçün qarlı mühitdə hər yer insana daha səssiz gəlir. Amma qar əriyib sonradan buza döndüyündə, səs dalğalarını əks etdirir və daha uzağa getməyinə imkan tanıyır.
3) “Qar” üçün bəzi dillərdə həddindən artıq ifadə var. Deyilənə görə eskimoslar qarı 50-dən artıq sözlə ifadə edirlər. Amma bu, şotlandların yanında çox kiçik rəqəmdir. Glasgow Universitetinin tədqiqatçılarına görə, şotlandlar qarı nə az, nə çox, düz 421 ferqli ifadə ilə təsvir edirlər.
4) Qar yağanda “qartopu” oynamaqdan həzz alan, yalnız insanlar deyil. “Qar meymunu” kimi də tanınan “Yaponiya Makakaları”-nin qartopu duzəldib bir-birlərinə atdılqarı və bunu edərkən şənləndikləri müşahidə ebilib.
5) Uzun müddət soyuqda və qarlı mühitdə yaşamaq «Arсtiс Hysteria» adı ilə tanınan və eskimoslarda daha çox müşahidə olunan narahatlığa səbəb olur. Belə hallarda xəstələr mənasız, rabitəsiz danışa, məntiqsiz və təhlükəli hərəkətlər edə və az sonra, etdiklərini dərhal unuda bilərlər.
