Azlogos
  • Kimlər var
  • Bizi tanı

Klassikin payızı Azərbaycan kinosunda Hummer debütü Qorxaqlığın adı akademizm qoyulanda Qulağı cırmaqlamayan şeirlər Ermənistanda post-müharibə dövrü yeni diskurs nə deyir? Rüfət Həsənovun da yarıtmadığı bəlalı kino sahəsi
  • Mövqe
  • İntervü
  • Kültür
  • Elm
  • Sərbəst
  • Bazar
  • Gender
  • Dizayn
  • FOTO QRAFİKA
  • COVID-19
  • Vətən müharibəsi
  • Video
  • Artlogos
Nəticə yoxdur
Bütün nəticələri gör
Azlogos
Nəticə yoxdur
Bütün nəticələri gör

Bərabərsizlik eyforiyası

Bilal Əşrəfov Bilal Əşrəfov
., Sərbəst
22 Sentyabr 2020

İqtisadi bərabərsizlik son dövrlərdə müvafiq akademik sahələri və ümumən ictimaiyyəti məşğul edən əsas müzakirə mövzularından biridir. Fransız iqtisadçı Thomas Piketty tərəfindən yazılmış, məhz kapitalist cəmiyyətlərdəki iqtisadi bərabərsizlik məsələsini hədəf alan “XXI əsrdə kapital” (“Capital in the Twenty-First Century”; 2013), sözügedən müzakirələrdə başlıca istinad nöqtələrindən biri olub dünya miqyasında populyarlıq qazanan kitablardan sayılır (hərçənd iqtisadçılar arasında şübhə ilə yanaşanlar da az deyil).

Thomas Piketty
Thomas Piketty, son kitabı “Kapital və ideologiya” (“Capital and Ideology”) ilə mövzuya yeni baxış gətirməyə çalışıb | © Éric Piermont/AFP

Eyni zamanda son seçkilərdə o qədər də uğurlu nəticələrə vəsilə olmasa da, gələcəyin seçiciləri olan gənc nəsil arasında da iqtisadi bərabərsizliyi hədəf alan sol tendensiyalı hərəkatlar yüksəlişdədir.

Bununla birlikdə qeyd etmək lazımdır ki, vətəndaşların iqtisadi bərabərsizliyə yanaşmasında müxtəlif ziddiyyətlər müşahidə olunur. Belə ki, İqtisadi Tədqiqatlar üzrə Milli Büronun məqaləsinə əsasən, insanların bərabərsizliyi müəyyən edən iqtisadi meyarlarla bağlı xətalı təxminlərə sahib olduqları müəyyənləşdirilib. Buna görə də, bərabərsizliyin cəmiyyətin faktiki vəziyyəti yox (ən azından, düşünüldüyü halı ilə), müəyyən mənada sezmə ilə bağlı bir fenomen olduğu fikri irəli sürülür. Odur ki, məqalənin sonunda bərabərsizliyin siyasi təsirlərindən bəhs edən əksər nəzəriyyələrin bərabərsizlik əvəzinə sezilmiş bərabərsizlik rakursundan yenidən gözdən keçirilməsi tövsiyə olunur.

Şübhəsiz ki, mövzu barədə xətalı və səhv mülahizələrin bu qədər geniş yayılmasında son illərdə sözügedən sezmə prosesində medianın məsələyə yanaşmasının dəyişməsi də rol oynayır.

Lakin bu hal vətəndaşlarda bərabər cəmiyyət istəyinin olduğu faktını dəyişdirmir. Ancaq bir sual cavabsız qalır: bəs, cəmiyyətin bərabərsizliyə dözümlülük göstərməsinin, hətta bərabərsizliyi tərcih etməsinin altında nə yatır?

Yale Universitetinin psixologiya fakultəsinin əməkdaşlarının (burada xüsusilə Paul Bloom-un adını vurğulamaq lazımdır) həyata keçirdikləri mədəniyyətlərarası tədqiqatın, nəzarətli laboratoriya sınaqlarının və müxtəlif təcrübələrin nəticələrini paylaşan yeni elmi məqalə cəmiyyətin bərabərsizliyə münasibətinə dair yeni baxış təqdim edir.

Araşdırmanın nəticələrini “Atlantic” üçün yazdığı məqalədə paylaşan Paul Bloom, qısaca insanların, cəmiyyət idealında bərabərlik (equality) yerinə ədalətliliyi (fairness) seçdiklərini qeyd edir. Çünki insanlar kiçik qruplar arasında bərabərlikdən yana olsalar da, daha geniş qruplar halında –məsələn, cəmiyyət kimi – adətən, bərabərsizliyi məqbul hesab edirlər. Bu isə öz növbəsində insan təbiətində bərabərlikçi (egalitarian) motivlərin mövcudluğu iddiasının o qədər də güclü əsaslara malik olmadığı faktını qəbul etməyimiz üçün əlavə səbəbdir.

Digər yandan, həmmüəllif, bilinənin əksinə, iqtisadi bərabərsizlik əvəzinə iqtisadi ədalətsizlik halının insanları daha çox narahat etdiyini vurğulayır. Başqa sözlə, insanlar cəmiyyətdə ədalətsiz bərabərlik əvəzinə ədalətli bərabərsizliyə üstünlük verirlər. Bütün bunlarla yanaşı, yoxsulluğun sıfıra endirilməsi insanların cəmiyyət barədə istəklərinin ayrılmaz parçasını təşkil edir.

İSTİNAD:

Gimpelson, V., & Treisman, D. (2018). Misperceiving inequality. Economics & Politics, 30 (1), 27–54.

Starmans, C., Sheskin, M., & Bloom, P. (2017). Why people prefer unequal societies. Nature Human Behaviour, 1 (4), 0082.

Paylaş

Səhifəmizdə hər hansı səhv və ya qeyri-dəqiq məlumat gördükdə, həmin mətni seçib Ctrl+Enter düymələrini sıxaraq bu barədə bizə məlumat verməyinizi xahiş edirik.

Həftəlik yayımlanan yazılardan xəbərdar olmaq üçün bizə abunə olun.

Oxumağa dəyər

MyCollages
.

Klassikin payızı

21 Aprel 2021
hummer-h1-gty-ps-200117_hpMain_2_4x3_992
.

Azərbaycan kinosunda Hummer debütü

20 Aprel 2021
IMAGE 2021-04-20 15:41:17
.

Qorxaqlığın adı akademizm qoyulanda

20 Aprel 2021
MyCollages
.

Qulağı cırmaqlamayan şeirlər

19 Aprel 2021
10ee2967-03a2-45c7-94b0-330ef5deef3b
.

Ermənistanda post-müharibə dövrü yeni diskurs nə deyir?

18 Aprel 2021
1598015699061
.

Rüfət Həsənovun da yarıtmadığı bəlalı kino sahəsi

17 Aprel 2021

Redaktorun seçimi

Təbiətin ölüm maşını

Polşada qadın olmaq

Milli kimlik

Korona işarəsi altında

Sevda Ələkbərzadə: “Deqradasiya olacağını bilirdim”

“Dumanlı Təbriz” haqqında – 2

“Böyüt sat” prinsipi

Mağaranın əjdahası və müqəddəsi

Qoşulaq, qoşulmayaq?

Yalan demə, heç kim ölmək istəmir…

Feminizmin liberal zərurəti

Mexanizm

Azərbaycan dilinin inkişafında Sovetlərin rolu

Azərbaycanda qadınların ilk səsverməsi

Penisimə baxmalısan

Bu şəhərdə yaşayan Ata

Daşlaşmış stereotiplər

Iphone və kapitalizmin tənqidi

Bertrand Russell – “Roma İmperiyasında mədəniyyət”

Azərbaycan kinosu və yulaflı peçenye

Radiasiya – çoxlarını qorxuya salan söz (info-animasiya)

Azərbaycan ədəbiyyatının yuxu xəstəliyi

Qara şar filminin təhlili

Erməni dostluğu

Milan Kunderanın “Sapdırılmış vəsiyyətlər”i

Seçkilər və doğrulmayan ümidlər

Şimal qütbünün kəşfi

Kəşfiyyatın Maradonası – Markus Volf

Pirlər və ziyarətgahların daha səmərəli fəaliyyət göstərməsi üçün təkliflər

Azərbaycanlı arzuları

Bərabərsizlik eyforiyası

Bilal Əşrəfov Bilal Əşrəfov
., Sərbəst
22 Sentyabr 2020

İqtisadi bərabərsizlik son dövrlərdə müvafiq akademik sahələri və ümumən ictimaiyyəti məşğul edən əsas müzakirə mövzularından biridir. Fransız iqtisadçı Thomas Piketty tərəfindən yazılmış, məhz kapitalist cəmiyyətlərdəki iqtisadi bərabərsizlik məsələsini hədəf alan “XXI əsrdə kapital” (“Capital in the Twenty-First Century”; 2013), sözügedən müzakirələrdə başlıca istinad nöqtələrindən biri olub dünya miqyasında populyarlıq qazanan kitablardan sayılır (hərçənd iqtisadçılar arasında şübhə ilə yanaşanlar da az deyil).

Thomas Piketty
Thomas Piketty, son kitabı “Kapital və ideologiya” (“Capital and Ideology”) ilə mövzuya yeni baxış gətirməyə çalışıb | © Éric Piermont/AFP

Eyni zamanda son seçkilərdə o qədər də uğurlu nəticələrə vəsilə olmasa da, gələcəyin seçiciləri olan gənc nəsil arasında da iqtisadi bərabərsizliyi hədəf alan sol tendensiyalı hərəkatlar yüksəlişdədir.

Bununla birlikdə qeyd etmək lazımdır ki, vətəndaşların iqtisadi bərabərsizliyə yanaşmasında müxtəlif ziddiyyətlər müşahidə olunur. Belə ki, İqtisadi Tədqiqatlar üzrə Milli Büronun məqaləsinə əsasən, insanların bərabərsizliyi müəyyən edən iqtisadi meyarlarla bağlı xətalı təxminlərə sahib olduqları müəyyənləşdirilib. Buna görə də, bərabərsizliyin cəmiyyətin faktiki vəziyyəti yox (ən azından, düşünüldüyü halı ilə), müəyyən mənada sezmə ilə bağlı bir fenomen olduğu fikri irəli sürülür. Odur ki, məqalənin sonunda bərabərsizliyin siyasi təsirlərindən bəhs edən əksər nəzəriyyələrin bərabərsizlik əvəzinə sezilmiş bərabərsizlik rakursundan yenidən gözdən keçirilməsi tövsiyə olunur.

Şübhəsiz ki, mövzu barədə xətalı və səhv mülahizələrin bu qədər geniş yayılmasında son illərdə sözügedən sezmə prosesində medianın məsələyə yanaşmasının dəyişməsi də rol oynayır.

Lakin bu hal vətəndaşlarda bərabər cəmiyyət istəyinin olduğu faktını dəyişdirmir. Ancaq bir sual cavabsız qalır: bəs, cəmiyyətin bərabərsizliyə dözümlülük göstərməsinin, hətta bərabərsizliyi tərcih etməsinin altında nə yatır?

Yale Universitetinin psixologiya fakultəsinin əməkdaşlarının (burada xüsusilə Paul Bloom-un adını vurğulamaq lazımdır) həyata keçirdikləri mədəniyyətlərarası tədqiqatın, nəzarətli laboratoriya sınaqlarının və müxtəlif təcrübələrin nəticələrini paylaşan yeni elmi məqalə cəmiyyətin bərabərsizliyə münasibətinə dair yeni baxış təqdim edir.

Araşdırmanın nəticələrini “Atlantic” üçün yazdığı məqalədə paylaşan Paul Bloom, qısaca insanların, cəmiyyət idealında bərabərlik (equality) yerinə ədalətliliyi (fairness) seçdiklərini qeyd edir. Çünki insanlar kiçik qruplar arasında bərabərlikdən yana olsalar da, daha geniş qruplar halında –məsələn, cəmiyyət kimi – adətən, bərabərsizliyi məqbul hesab edirlər. Bu isə öz növbəsində insan təbiətində bərabərlikçi (egalitarian) motivlərin mövcudluğu iddiasının o qədər də güclü əsaslara malik olmadığı faktını qəbul etməyimiz üçün əlavə səbəbdir.

Digər yandan, həmmüəllif, bilinənin əksinə, iqtisadi bərabərsizlik əvəzinə iqtisadi ədalətsizlik halının insanları daha çox narahat etdiyini vurğulayır. Başqa sözlə, insanlar cəmiyyətdə ədalətsiz bərabərlik əvəzinə ədalətli bərabərsizliyə üstünlük verirlər. Bütün bunlarla yanaşı, yoxsulluğun sıfıra endirilməsi insanların cəmiyyət barədə istəklərinin ayrılmaz parçasını təşkil edir.

İSTİNAD:

Gimpelson, V., & Treisman, D. (2018). Misperceiving inequality. Economics & Politics, 30 (1), 27–54.

Starmans, C., Sheskin, M., & Bloom, P. (2017). Why people prefer unequal societies. Nature Human Behaviour, 1 (4), 0082.

Paylaş

Səhifəmizdə hər hansı səhv və ya qeyri-dəqiq məlumat gördükdə, həmin mətni seçib Ctrl+Enter düymələrini sıxaraq bu barədə bizə məlumat verməyinizi xahiş edirik.

Həftəlik yayımlanan yazılardan xəbərdar olmaq üçün bizə abunə olun.

Oxumağa dəyər

MyCollages
.

Klassikin payızı

21 Aprel 2021
hummer-h1-gty-ps-200117_hpMain_2_4x3_992
.

Azərbaycan kinosunda Hummer debütü

20 Aprel 2021
IMAGE 2021-04-20 15:41:17
.

Qorxaqlığın adı akademizm qoyulanda

20 Aprel 2021
MyCollages
.

Qulağı cırmaqlamayan şeirlər

19 Aprel 2021
10ee2967-03a2-45c7-94b0-330ef5deef3b
.

Ermənistanda post-müharibə dövrü yeni diskurs nə deyir?

18 Aprel 2021
1598015699061
.

Rüfət Həsənovun da yarıtmadığı bəlalı kino sahəsi

17 Aprel 2021
Facebook Youtube Instagram Twitter

az-ag

Dünya azərbaycanlılarının intellektual platformasıdır. Qayəmiz, harada yaşamasından asılı olmayaraq, azərbaycanlılar arasında dünyəvi ideyaları, yüksək zövqü, tənqidi düşüncəni yaymaq və dəstəkləməkdir.

 

 

Bölmələr

  • Mövqe
  • İntervü
  • Kültür
  • Elm
  • Sərbəst
  • Bazar
  • Gender
  • Dizayn
  • FOTO QRAFİKA
  • COVID-19
  • Vətən müharibəsi
  • Video
  • Artlogos

Redaksiya

Təsisçi: Prof. Məsud Aşina

Baş redaktor: Ələkbər Əliyev

Şef redaktor: Elmir Mirzəyev

Redaktor: Aygün Aslanlı, Sevda Sultanova

Texniki direktor: Camal Əli

İncəsənət: Emin Əliyev

Elm: Hacı Hacıyev

Tarix: Tural Həmid

İqtisadiyyat: Dünya Sakit

Foto: Abbas Atilay

Qrafika: Gündüz Ağayev

Dizayn: Sahil Qənbərli

Tərcüməçilər: Rəvan Quluzadə, Fəxri Qocayev

azlogos.eu / azlogos.az / azlogos.ru
Dizayn və icra: Azlogos & JmlStudio /
E-mail: redaksiya@azlogos.eu

  • Mövqe
  • İntervü
  • Kültür
  • Elm
  • Sərbəst
  • Bazar
  • Gender
  • Video
  • Dizayn
  • Foto-qrafika
  • Kimlər var
  • Bizi tanı
  • TV
Nəticə yoxdur
Bütün nəticələri gör

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In

Add New Playlist

Səhv və ya qeyri dəqiq məlumatı bildir

Göndər Cancel