Hələ başlanğıcından etibarən pandemiyanın, Netflix kimi şirkətlərin yüksəlişinə (daha əvvəl bu barədə yazmışam) xüsusi təkan verdiyi kinosevərlərə məlumdur. Müəmmalı qalan əsas məqam isə o idi ki, kinoteatrlar uzun müddət işləməsə, kino sənayesinin halı necə olacaq? Deyəsən, bu sualın cavabı ilk növbədə Amerika timsalında aydınlaşacaq.
Tanınmış kinotənqidçi Tom Shone, may ayında “New Yorker” jurnalında çıxan yazısında “İnception”, “Interstellar”, filmləri, habelə “Batman” triologiyası ilə dünya kinosunda çox böyük ticari uğurlar qazanmış Christopher Nolanın yeni filmi “Tenet”in koronavirusdan sonrakı dövrdə ictimaiyyətin kinoteatrlara “böyük qayıdışını” sürətləndirə biləcəyi barədə ümid verirdi:
“Tenet”, yalnız kinoteatrlara qayıdışı başladan və yayı xilas edən film deyil, eyni zamanda bütün əyləncə sənayesini yenidən hərəkətə gətirəcək sehirli statusa sahib bir filmə çevrilib”.
Lakin işlər həmişə planlaşdırıldığı kimi getmir (xüsusilə, böhran dövründə). İş ondadır ki, filmin çıxış tarixi istehsalçı şirkət tərəfindən dəfələrlə bir neçə həftəlik ertələndikdən sonra, nəhayət, birdəfəlik və qeyri-müəyyən müddətə təxirə salınıb.
Bütün hallarda sözügedən məsələ ilə bağlı bir sual hələ də açıq qalırdı: Filmin Amerika xaricində prokata çıxarılması ehtimalı nə qədərdir? Gözlənilənin baş tutması çox çəkmədi və istehsalçı şirkət olan “Warner Bros”, filmin Amerika xaric – qlobalizasiya sağ olsun! – 70 ölkədə nümayiş olunmasına qərar verdi (“CinemaPlus”un saytına baxanda siyahıda Azərbaycanın da adının olduğu görünür).
Artıq “Tenet”in beynəlxalq çıxış tarixindən bir neçə həftə sonra müəyyən şəhərlərdə nümayiş olunması proqnozlaşdırılır. Amerikada prokatın ştatlar yox, daha kiçik ərazi ölçü vahidi olan şəhər səviyyəsində aparılması isə onu göstərir ki, istehsalçılar Amerika bazarından müəyyən istisnalarla bir müddətlik tamamilə imtina ediblər.
Çəkilişi üçün əsl Boeing 747 təyyarəsi partladılan, 200 milyon dollardan çox büdcəsi olan filmin Amerika kimi dünyanın ən gəlirli izləyici bazarına giriş etmədən beynəlxalq kinoteatrlara buraxılması özlüyündə bir çox mətləblərdən xəbər verir.
Təbii ki, məsələ sadəcə “Tenet”lə bitmir, sırada müxtəlif büdcəli başqa filmlər də var. Yaz aylarında verilən pandemiya fasiləsinin Amerikada hələ payızda da davam edib-etməyəcəyi sual altındadır (virusun payızda qrip sezonunun mümkün təhlükəli müşayiəti ilə qayıdışı fasiləni bir qədər də uzada bilər). Öz növbəsində bu gözlənilməz gedişat Amerikanın öz kinematoqrafik bağından bu mövsüm bar götürə bilməməsi ilə nəticələnir. Nəzərə almaq lazımdır ki, istehsalçı şirkətlərin ABŞ bazarından gəlir əldə edə bilməməsi, növbəti filmlərin büdcəsinə də öz təsirini göstərə bilər.
Həm ən nəhəng istehsalçı ölkə, həm də ən böyük kino bazarına sahib olan Amerika və istehsalçı şirkətlərlə kinoteatrlar arasındakı münasibətin taleyi hələlik virusun əlindədir.