Azlogos
  • Kimlər var
  • Bizi tanı

Ruanda soyqırımı və ABŞ, Fransa, Belçikanın qanlı əlləri Gürcü ədəbiyyatında azərbaycanlılar Şərqdən Qərbə. Söz və göz mədəniyyəti Allaha ən sadə və ən səmimi yalvarış məkanı Çağdaş kinematoqrafiyada əsas trendlər Etibar qazanmağın vacibliyi haqqında
  • Mövqe
  • İntervü
  • Kültür
  • Elm
  • Sərbəst
  • Bazar
  • Gender
  • Dizayn
  • FOTO QRAFİKA
  • COVID-19
  • Vətən müharibəsi
  • Video
  • Artlogos
Nəticə yoxdur
Bütün nəticələri gör
Azlogos
Nəticə yoxdur
Bütün nəticələri gör

50 il əvvəl basılan ayaq

Abbas Atilay Abbas Atilay
., Sərbəst
22 İyul 2019

Kosmosda, tanrı adı verilməyən yeganə cism Aydır. Söhbət Günəş sistemindən gedir. Göyün ənginliklərində primitiv teleskoplarla insanlar nə tapdısa bir tanrı adı verib ilahiləşdirdi onu. Yalnız Ay ilahiləşdirilmədi. Səbəbini bilmirik. Amma insan övladı üçün Ay hər zaman müqəddəs olmuşdur. İbtidai insanlıqdan bu günümüzə başımızın üstündə qaranlıqda yalnız odur ən parlaq işığı ilə bizə yol göstərən. Mağara insanları onun işığı altında ova getmişlər, doğub törəmişlər.

İnsana ən yaxın göy cismi Aydır, buna baxmayaraq insanlıq üçün Ay hər zaman əlçatmaz olmuşdur. Ta 50 il öncəyə qədər. 1969-cu ilin 21 iyulunda, saat 01:56-da Aya ilk ayaq basıldı. Bu, bəşəriyyət trixində bir ilk idi. İnsanlıq tarixində ilk dəfə, Yer kürəsindən kənarda insanlıq quruya ayaq basırdı.

NASA-nın “Apollo” layihəsi üzrə “Saturn V” kosmik gəmisi 16 İyulda Floridanın “Kennedi Kosmos Mərkəzi”-ndən (“Kennedy Space Center) yola çıxmışdı. Dörd gün sonra “Saturn V” Ayın üzərinə eniş edə bilmişdi. Kosmik gəmidəki təqribən üç saatlıq hazırlıqdan sonra Aya ilk ayaq basan gəminin kapitanı Neil Armstrong olmuşdu. Onun “Mənim üçün kiçik, İnsanlıq üçün böyük bir addım” sözü həmin an onun ağzından çıxan ilk sözlər idi. O ilk addımdan sonra, Ay bizim ikinci vətənimiz oldu. Neildən sonra Aya ayaq basan gəmidəki digər kosmonavt Buzz Aldrin idi. Gəmidəki üçüncü kosmonavt Michael Collins isə gəminin texniki işlərini həyata keçirmək üçün gəmidə qalmalı olduğundan Aya ayaq qoya bilməmişdi.

Əziz oxucular, bu günə xüsusi olaraq sizin üçün müxtəlif kosmos jurnallarından maraqlı bildiyim kiçik məlumatları topladım:

– Ay üzərindəki Neilin və Buzzun ayaq izləri 100 milyon ildən daha artıq Ayın səthində duracaq. Çünki Ayın aotmosferi olmadığı üçün bu izləri sürətlə silinməsinə heç bir səbəb yoxdur. Amma ay atmosferin olmamasına görə mütəmadi olaraq mikro meteor atəşinə tutulur. Bu da ay səthinin erroziyasına səbəb olur. Amma bu proses həddindən artıq yavaş işləyir.

– Ay hər il bizdən 3,8 cm uzaqlaşır. Buna səbəb cazibə qüvvəsinin təsir etdiyi qabarma və çəkilmədir.

– Dünyada xeyli sayda insan var ki, onlar Aya enişin yalan olduğunu düşünür. Misal üçün elə ABŞ-ın özündə 2013-cü ilin araşdırmasına görə 7% insan Aya ayaq basıldığına inanmır.

– Ayın kimə aid olması məsələsi. 1967-ci ildə dövlətlərin əldə etdiyi razılaşmaya əsasən Kosmosda heç bir cism heç bir ölkəyə aid edilməyəcək. Amma buna baxmayaraq bir ABŞ vətəndaşı Dennis M. Hope 1980-ci ildə Ayın mülkiyyətinə sahib çıxdı. Buna heç kim etiraz etmədiyi üçün ABŞ qanunvericiliyinə söykənərək özünü Ayın sahibi elan etdi və sənədlər düzəldərək Ayın ərazisini hissələrə bölüb satmağa başladı. Bu günə qədər o, Ay üzərində 611 milyon hektar torpaq satmağa nail olub.

– Apollo kosmonavtları həmin səfər zamanı Aydan 382 kq daş gətirmişdilər. Bu daşların çoxu NASA-ya aid polad seyflərdə və dünyanın fərqli ölkələrində araşdırma inistitularında tədqiq edilir. Bu daşların bir hissəsi isə ABŞ dövləti tərəfindən hədiyyə üçün istifadə edilir. Misal üçün 1973-cü ildə Honduras dövlət başçısı belə bir hədiyyə alanlardan biri idi. O, bu hədiyyəni 1988-ci ildə 50 min dollara satmış, amma ABŞ-da Ay daşı ticarəti qadağan olduğu üçün daş yenidən dövlətin seyfinə girmişdi. 2002-ci ildə isə bir neçə tələbə içi Ay daşı ilə dolu olan NASA-ya aid bir kassanı oğurlamış və qısa zaman sonra təbii ki, tutlmuşdular…

P.S. 1969-cu ilin 21 iyulunda, saat 01:56-da Aya ilk ayaq basan kosmonavtlar orada 21,5 saat qaldılar. Ay səthinin tədqiqi üçün materiallar topladılar və işlərini tamamlayıb geri döndülər. Bu layihə “Soyuq Müharibə” illərində Kosmos uğrunda savaşın bir hissəsi idi. Qazanan yalnız insanlıq oldu.

Neil Armstrong 25 Avqust 2012-ci ildə, 82 yaşında vəfat etdi. Amma ölümündən bir az əvvəl bir müsahibədə belə demişdi: “Aya hər baxdığınızda məni xatırlayın”.

 

Paylaş

Səhifəmizdə hər hansı səhv və ya qeyri-dəqiq məlumat gördükdə, həmin mətni seçib Ctrl+Enter düymələrini sıxaraq bu barədə bizə məlumat verməyinizi xahiş edirik.

Həftəlik yayımlanan yazılardan xəbərdar olmaq üçün bizə abunə olun.

Oxumağa dəyər

Ruanda soyqırımı və ABŞ, Fransa, Belçikanın qanlı əlləri
.

Ruanda soyqırımı və ABŞ, Fransa, Belçikanın qanlı əlləri

06 Mart 2021
borchalo1_d6e17ac8
.

Gürcü ədəbiyyatında azərbaycanlılar

05 Mart 2021
5e7d964a7152d82d90327cd8
.

Şərqdən Qərbə. Söz və göz mədəniyyəti

05 Mart 2021
Bildschirmfoto 2021-03-05 um 12.14.22
.

Allaha ən sadə və ən səmimi yalvarış məkanı

05 Mart 2021
39902
.

Çağdaş kinematoqrafiyada əsas trendlər

05 Mart 2021
Seymur
.

Etibar qazanmağın vacibliyi haqqında

04 Mart 2021

Redaktorun seçimi

Ölümünüzdən illər sonra yenidən dirilmək istərdinizmi?

İnqilabdan sonrakı İran kinosu

Abbas Atilay təqdim edir – Maydan-5 il

Maarif Məmmədov: “Hər pornonu izləmək faydalı deyil”

Azadlığı azadsızlıqda tapanlar

Koronavirus və Maqomayev

Seksual intellektiniz varmı?

İştah diş altındadı və ya “Yanvarı görmək”

Mehdi Hüseynin ölümü

Vegetarianlığı bəşəriyyət üçün “məhvedici” adlandırdılar

Camaat nə deyər?

Abidələr və Xarabalıqlar

Palmirada kəsik baş və ya Çaplin Vaveydə

Gecənin sonuna səyahət

Əyləncə

Qəhvə və parkinqi nə birləşdirir?

Turan Manafzadə: “Mənə demokratik rejim yaxındı”

Dövlət borcu: 100 il əvvəl və bu gün

SSRİ – Əfqanıstan müharibəsi və qara lalələrdə daşınan 200 saylı yüklər

Süni həyata daha bir addım

Atıb qaçanlardan olmamaq

Quş bazarı

Polis haqqında hər şey

PSYCHO – Nərmin Şahmarzadənin yeni vloqu

Fərid Mansurovun AFFA-da nə işi var?

Polis olmaq həvəsi

Şəhərə toxunmaq

Supermen Rəşad

Almadovarın karantin gündəlikləri

Azərbaycan “Nowar”çıları nə istəyir?

50 il əvvəl basılan ayaq

Abbas Atilay Abbas Atilay
., Sərbəst
22 İyul 2019

Kosmosda, tanrı adı verilməyən yeganə cism Aydır. Söhbət Günəş sistemindən gedir. Göyün ənginliklərində primitiv teleskoplarla insanlar nə tapdısa bir tanrı adı verib ilahiləşdirdi onu. Yalnız Ay ilahiləşdirilmədi. Səbəbini bilmirik. Amma insan övladı üçün Ay hər zaman müqəddəs olmuşdur. İbtidai insanlıqdan bu günümüzə başımızın üstündə qaranlıqda yalnız odur ən parlaq işığı ilə bizə yol göstərən. Mağara insanları onun işığı altında ova getmişlər, doğub törəmişlər.

İnsana ən yaxın göy cismi Aydır, buna baxmayaraq insanlıq üçün Ay hər zaman əlçatmaz olmuşdur. Ta 50 il öncəyə qədər. 1969-cu ilin 21 iyulunda, saat 01:56-da Aya ilk ayaq basıldı. Bu, bəşəriyyət trixində bir ilk idi. İnsanlıq tarixində ilk dəfə, Yer kürəsindən kənarda insanlıq quruya ayaq basırdı.

NASA-nın “Apollo” layihəsi üzrə “Saturn V” kosmik gəmisi 16 İyulda Floridanın “Kennedi Kosmos Mərkəzi”-ndən (“Kennedy Space Center) yola çıxmışdı. Dörd gün sonra “Saturn V” Ayın üzərinə eniş edə bilmişdi. Kosmik gəmidəki təqribən üç saatlıq hazırlıqdan sonra Aya ilk ayaq basan gəminin kapitanı Neil Armstrong olmuşdu. Onun “Mənim üçün kiçik, İnsanlıq üçün böyük bir addım” sözü həmin an onun ağzından çıxan ilk sözlər idi. O ilk addımdan sonra, Ay bizim ikinci vətənimiz oldu. Neildən sonra Aya ayaq basan gəmidəki digər kosmonavt Buzz Aldrin idi. Gəmidəki üçüncü kosmonavt Michael Collins isə gəminin texniki işlərini həyata keçirmək üçün gəmidə qalmalı olduğundan Aya ayaq qoya bilməmişdi.

Əziz oxucular, bu günə xüsusi olaraq sizin üçün müxtəlif kosmos jurnallarından maraqlı bildiyim kiçik məlumatları topladım:

– Ay üzərindəki Neilin və Buzzun ayaq izləri 100 milyon ildən daha artıq Ayın səthində duracaq. Çünki Ayın aotmosferi olmadığı üçün bu izləri sürətlə silinməsinə heç bir səbəb yoxdur. Amma ay atmosferin olmamasına görə mütəmadi olaraq mikro meteor atəşinə tutulur. Bu da ay səthinin erroziyasına səbəb olur. Amma bu proses həddindən artıq yavaş işləyir.

– Ay hər il bizdən 3,8 cm uzaqlaşır. Buna səbəb cazibə qüvvəsinin təsir etdiyi qabarma və çəkilmədir.

– Dünyada xeyli sayda insan var ki, onlar Aya enişin yalan olduğunu düşünür. Misal üçün elə ABŞ-ın özündə 2013-cü ilin araşdırmasına görə 7% insan Aya ayaq basıldığına inanmır.

– Ayın kimə aid olması məsələsi. 1967-ci ildə dövlətlərin əldə etdiyi razılaşmaya əsasən Kosmosda heç bir cism heç bir ölkəyə aid edilməyəcək. Amma buna baxmayaraq bir ABŞ vətəndaşı Dennis M. Hope 1980-ci ildə Ayın mülkiyyətinə sahib çıxdı. Buna heç kim etiraz etmədiyi üçün ABŞ qanunvericiliyinə söykənərək özünü Ayın sahibi elan etdi və sənədlər düzəldərək Ayın ərazisini hissələrə bölüb satmağa başladı. Bu günə qədər o, Ay üzərində 611 milyon hektar torpaq satmağa nail olub.

– Apollo kosmonavtları həmin səfər zamanı Aydan 382 kq daş gətirmişdilər. Bu daşların çoxu NASA-ya aid polad seyflərdə və dünyanın fərqli ölkələrində araşdırma inistitularında tədqiq edilir. Bu daşların bir hissəsi isə ABŞ dövləti tərəfindən hədiyyə üçün istifadə edilir. Misal üçün 1973-cü ildə Honduras dövlət başçısı belə bir hədiyyə alanlardan biri idi. O, bu hədiyyəni 1988-ci ildə 50 min dollara satmış, amma ABŞ-da Ay daşı ticarəti qadağan olduğu üçün daş yenidən dövlətin seyfinə girmişdi. 2002-ci ildə isə bir neçə tələbə içi Ay daşı ilə dolu olan NASA-ya aid bir kassanı oğurlamış və qısa zaman sonra təbii ki, tutlmuşdular…

P.S. 1969-cu ilin 21 iyulunda, saat 01:56-da Aya ilk ayaq basan kosmonavtlar orada 21,5 saat qaldılar. Ay səthinin tədqiqi üçün materiallar topladılar və işlərini tamamlayıb geri döndülər. Bu layihə “Soyuq Müharibə” illərində Kosmos uğrunda savaşın bir hissəsi idi. Qazanan yalnız insanlıq oldu.

Neil Armstrong 25 Avqust 2012-ci ildə, 82 yaşında vəfat etdi. Amma ölümündən bir az əvvəl bir müsahibədə belə demişdi: “Aya hər baxdığınızda məni xatırlayın”.

 

Paylaş

Səhifəmizdə hər hansı səhv və ya qeyri-dəqiq məlumat gördükdə, həmin mətni seçib Ctrl+Enter düymələrini sıxaraq bu barədə bizə məlumat verməyinizi xahiş edirik.

Həftəlik yayımlanan yazılardan xəbərdar olmaq üçün bizə abunə olun.

Oxumağa dəyər

Ruanda soyqırımı və ABŞ, Fransa, Belçikanın qanlı əlləri
.

Ruanda soyqırımı və ABŞ, Fransa, Belçikanın qanlı əlləri

06 Mart 2021
borchalo1_d6e17ac8
.

Gürcü ədəbiyyatında azərbaycanlılar

05 Mart 2021
5e7d964a7152d82d90327cd8
.

Şərqdən Qərbə. Söz və göz mədəniyyəti

05 Mart 2021
Bildschirmfoto 2021-03-05 um 12.14.22
.

Allaha ən sadə və ən səmimi yalvarış məkanı

05 Mart 2021
39902
.

Çağdaş kinematoqrafiyada əsas trendlər

05 Mart 2021
Seymur
.

Etibar qazanmağın vacibliyi haqqında

04 Mart 2021
Facebook Youtube Instagram Twitter

az-ag

Dünya azərbaycanlılarının intellektual platformasıdır. Qayəmiz, harada yaşamasından asılı olmayaraq, azərbaycanlılar arasında dünyəvi ideyaları, yüksək zövqü, tənqidi düşüncəni yaymaq və dəstəkləməkdir.

 

 

Bölmələr

  • Mövqe
  • İntervü
  • Kültür
  • Elm
  • Sərbəst
  • Bazar
  • Gender
  • Dizayn
  • FOTO QRAFİKA
  • COVID-19
  • Vətən müharibəsi
  • Video
  • Artlogos

Redaksiya

Təsisçi: Prof. Məsud Aşina

Baş redaktor: Ələkbər Əliyev

Şef redaktor: Elmir Mirzəyev

Redaktor: Aygün Aslanlı, Sevda Sultanova

Texniki direktor: Camal Əli

İncəsənət: Emin Əliyev

Elm: Hacı Hacıyev

Tarix: Tural Həmid

İqtisadiyyat: Dünya Sakit

Foto: Abbas Atilay

Qrafika: Gündüz Ağayev

Dizayn: Sahil Qənbərli

Tərcüməçilər: Rəvan Quluzadə, Fəxri Qocayev

azlogos.eu / azlogos.az / azlogos.ru
Dizayn və icra: Azlogos & JmlStudio /
E-mail: redaksiya@azlogos.eu

  • Mövqe
  • İntervü
  • Kültür
  • Elm
  • Sərbəst
  • Bazar
  • Gender
  • Video
  • Dizayn
  • Foto-qrafika
  • Kimlər var
  • Bizi tanı
  • TV
Nəticə yoxdur
Bütün nəticələri gör

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Create New Account!

Fill the forms bellow to register

All fields are required. Log In

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In

Add New Playlist

Səhv və ya qeyri dəqiq məlumatı bildir

Göndər Cancel