Azlogos
  • Kimlər var
  • Bizi tanı

Dünyanın xərçəng xəritəsi Koronavirus isteriyasına son verin. Azərbaycanı açın Dünyanın uşaqları Ülkücü məktəblərinin Azərbaycanda işi nə? Sahil Qənbərli: "Heydər Əliyev Mərkəzi radikal qərar idi" Homolar niyə danışmağa başladılar?
  • Mövqe
  • İntervü
  • Kültür
  • Elm
  • Sərbəst
  • Bazar
  • Gender
  • Dizayn
  • FOTO QRAFİKA
  • COVID-19
  • Vətən müharibəsi
  • Video
Nəticə yoxdur
Bütün nəticələri gör
Azlogos
Nəticə yoxdur
Bütün nəticələri gör

Haker etikası və informasiya dövrünün ruhu

Elvin Abbaslı Elvin Abbaslı
., Sərbəst
18 İyul 2020

Müasir hakerlik və haktivizmə baxış

“İlkin xristianlığın dini ideoloqlarını və ruhanilərini ən çox narahat edən suallardan biri də Allahın dünyanı niyə yaratmasıydı. Protestantlıqdan öncəki düşüncə tərzi üçün bu, kifayət qədər aktual sual idi: məntiqi olaraq, protestantlıqdan öncəki Allah asudəliyə o qədər yüksək qiymət verirdi ki, ümumiyyətlə, onun nəsə yaratmaq fikrinə düşməsi çoxlarını bu mövzuda baş sındırmağa vadar edirdi.”

Filosof Pekka Himanen tərəfindən yazılan və 2001-ci ildə işıq üzü görmüş “Haker etikası və informasiya əsrinin ruhu” əsəri müasir texnoloji cəmiyyətə və haktivizmə fərqli baxış sərgiləyir.

Etiraf etməliyəm ki, informasiya texnologiyaları sahəsiylə iki ilə yaxındır maraqlanmağa başlamışam və kitabı oxumazdan qabaq onun, populyar haker hücumları barədə çoxlu nümunələrin, qəliz texniki terminlərin, eləcə də həmin fəaliyyətlərin etik tərəfinin analizinin yer aldığı araşdırma əsəri olacağını gözləyirdim. Ama təxminimdə tamamilə yanıldığımı deyə bilərəm. Başlıqda verilən nümunədən göründüyü kimi, din, fəlsəfə, siyasət və tarixə çoxlu istinadlar edən bu kitab oxucularına intellektual həzz yaşatmaqla yanaşı, hakerlik və haktivizmi bizə daha geniş perspektivdən təqdim edir.

Ümumiyyətlə, qeyd etmək yerinə düşər ki, Azərbaycanda elmi çevrə arasında informasiya texnologiyaları sahəsinə elmi araşdırma nöqteyi-nəzərindən maraq elə də çox deyil. İT mütəxəssisləri proqram təminatı üçün zəruri olan informasiyanı məhdud proqamçılar mühitinə xırda bloqlar və ya videolar vasitəsilə çatdırsalar da, geniş kütlə üçün bu sahədə araşdırmalar və məqalələr elə də geniş yayılmayıb. Bundan başqa, bu sahənin sosial, psixoloji və fəlsəfi aspektlərinin analizi də çox yayğın deyil və sosial elmlərlə məşğul olan şəxslər arasında bu mövzuların təhlilinə, demək olar ki rast gəlməmişəm. Proqramlaşdırma çoxlarına praktik, apolitik və asosiallığı “təbliğ edən” praqmatik bir sahə kimi göründüyündən intellektual çevrələrdə ona qarşı dırnaqarası yanaşma sezmək mümkündür. Himanenin bu qiymətli kitabı mövcud stereotipləri yıxmağa və bizə tam fərqli bir dünyanı görməyə imkan yaradır.

9781407064291

Sözügedən kitabda “haker” deyəndə, çox vaxt qara hudidə, arxada “Matrix” filmindən bizə tanış olan rəqəmsal yağış fonunda təsvir edilən, hansısa saytları və texniki sistemləri qıran krakerlər nəzərdə tutulmur. Müasir dövrdə “hakerlər” termini yanlış olaraq daha çox kiber cinayətkarları adlandırmaq üçün işlədirilir. Müəllif isə haker dedikdə açıq-mənbə (open source) proqram, pulsuz və hər kəsə əlçatar olan texnologiyaların yaradılmasına və inkişafına daimi töhfə verən, informasiyanın paylaşılmasına xeyirxah əməl kimi baxan texnologiya pionerlərini və entuziastları nəzərdə tutur. Tərəfimdən verilən bu qısa izah tam ideal olmasa da, müəllifin haker etikasından danışarkən ehtiva etdiyi geniş məfhumları qismən də olsa, izah etməyə çalışır. 

Əsərdə haker etikasına daxil olan yeddi dəyərdən – gördüyü işə vurğunluq, azadlıq, sosial dəyər (social worth), açıqlıq, fəaliyyət, canıyananlıq, yaradıcılıq – bəhs edilir. Müəllif, eyni zamanda, əsər boyu Maks Veber tərəfindən irəli sürülən protestant iş etikasının yeddi dəyəri ilə də müqayisələr aparır. Kapitalizmin ruhunu protestant etikasında görən Veber protestantizmin, insan əməyini ön plana çıxaran mövqeyinə daha çox fokuslanır, sənaye və elmi inqilabların meydana çıxmasını, məhz, bu amillə əsaslandırırdı. Himanenin fikrincə, bu, protestanlıqdan öncəki xristianlıqdan tamamilə fərqlənirdi, çünki cümə gününə xüsusi önəm verən protestantlıqdan fərqli olaraq əvvəlki inanclılar bazar gününü və istirahəti ideallaşdırırdılar. Daha ətraflı desək, protestantlıqdan öncəki xristianlıqda hesab edilirdi ki, bazar günü Allahın dünyanı yaratdığı, eləcə də İsa Məsihin ölülərin arasından qalxıb Cənnətdə əbədi istirahətə yüksəldiyi gündür. Bu səbəbdən də həmin dövrlərdə bazar günü həftənin ilk günü hesab edilirdi.

Protestanlıqdan öncə dindar xristianlar cəhənnəmi əbədi əzablarla dolu, cənnəti isə daimi həzz və istirahətin hökm sürdüyü yer kimi təsvir edirdisə, protestantlıq bu cür düşüncə tərzinə qarşı çıxırdı. Cənnətdən qovulma itki sayılmırdı. Həmçinin Allahın orada qadağan edilmiş ağacı əkməyi də təsadüfi deyildi, çünki alın təri insanlara verilmiş ən qiymətli hədiyyə və dərs idi.

Amma hakerlər nə daimi istirahətin, nə də daimi işin tərəfdarıdırlar. Əbədi həzz əbədi iş kimi maraqsızdır. Kitabın həmmüəlliflərindən biri, eyni zamanda Linuks əməliyyat sisteminin yaradıcısı olan Linus Torvaldsın sözlərinə görə, əyləncə və sosial həyat motivləri hakerləri tam fərqli bir yol axtarışına qoşulmağa həvəsləndirir. Himanen isə kreativliyi bu yola işıq salan çırağa bənzədir.

Kreativlik- haker icmasının uğurlarının arxasında dayanan əsas güclərdən biridir və bu prosesdən yaranan həzz onları daha da motivasiya edir. Hakerlər Genesisin – yaradılışın özünü Allahın kreativliyinə nümunə kimi göstərirlər. Əgər cənnət sakit, boş və həzlərlə doludursa, ora, hakerlər üçün heç də ən yaxşı yer deyil. Çox güman ki, XX əsrin ikinci yarısından başlayan informasiya inqilabına da marağı gücləndirən, kreativ məşğuliyyətə həvəsləndirən belə düşüncə tərzi gətirib çıxarmışdı.

Fikrimcə, haker etikasının formalaşmasına təsir göstərən ən mühüm faktorlardan biri texnologiyanın sürətli inkişafının başladığı dövrün sosial-siyasi vəziyyətidir. Açıq-mənbə proqramlaşdırmanın ortaya çıxması soyuq müharibə dövründə Amerika universitetlərində populyar olan sol ideologiya ilə bağlı idi. Əqli mülkiyyət hüquqları və proqram lisenziyalarına qarşı yaradılmış “Copyleft” cərəyanın yaradıcısı və proqramlaşdırma sahəsində pionerlərdən biri olan Riçard Stallmanı radikal sol fikirlərinə görə İT sahəsinin Marksı hesab etmək olardı. Lakin bu, idealları dəstəkləyən hakerlərin pul və kapitalist cəmiyyətin tam əleyhdarları olduqları anlamına gəlmirdi. Yaxşı həyat tərzinə malik olan bu insanlar, sadəcə, pula öz şəxsi azadlıqlarını qorumaq, sevdikləri işi görmək və cəmiyyətə fayda vermək üçün vasitə kimi baxırdılar və baxırlar. Himanen özü də qeyd edir ki, iş, pul və sosial şəbəkə etikasına uyğun yaşayan hakerlər cəmiyyətdə ən yüksək rəğbətə layiqdirlər və özlərini tam olaraq realizə edə bilərlər.

Son olaraq demək olar ki, “haker etikası və informasiya erasının ruhu” – bizə haker etikasının dəyərlərini nümayiş etdirən və həyatın mənası haqqında fəlsəfi suallar irəli sürən maraqlı bir əsərdir. Kitab, həm də hakerlərlə bağlı geniş yayılmış “ancaq kodlaşdırma barədə düşünən sosiopat introvertlər” stereotipini dağıtmağa səy göstərir. Bu stereotipin əksi kimi demək olar ki, əsl hakerlər ümumi fayda, açıqlıq, qayğıkeşlik, əyləncə kimi meyarlar üçün birgə əməkdaşlığa dəyər verən şəxslərdir və onların müasir dünyada iş mədəniyyəti, eləcə də sosial-siyasi dəyişikliklərin formalaşmasında rolu inkaredilməzdir.

Mənbə: “Haker etikası və informasiya erasının ruhu”, P. Himanen, 2001.

Paylaş

Səhifəmizdə hər hansı səhv və ya qeyri-dəqiq məlumat gördükdə, həmin mətni seçib Ctrl+Enter düymələrini sıxaraq bu barədə bizə məlumat verməyinizi xahiş edirik.

Oxumağa dəyər

cancer cover
.

Dünyanın xərçəng xəritəsi

22 Yanvar 2021
Box_20200403_QAndAWithColleenKirkPanicBuying_Hero
.

Koronavirus isteriyasına son verin. Azərbaycanı açın

22 Yanvar 2021
CB-70sFH0wY-png__880
.

Dünyanın uşaqları

21 Yanvar 2021
20191018-lkuecueler-jpge62f54-image
.

Ülkücü məktəblərinin Azərbaycanda işi nə?

21 Yanvar 2021
136523998_2602941029998457_6968094506156195070_o
.

Sahil Qənbərli: “Heydər Əliyev Mərkəzi radikal qərar idi”

20 Yanvar 2021
12
.

20 Yanvara gedən yol

19 Yanvar 2021

Redaktorun seçimi

Ramiz Mehdiyevi bitirən səbəb

“Arşın mal alan” Türkiyədə

Tati Səttar: “Qadın niyə seksual olmasın?”

100 illik müharibə?

Sovet dövründə çəkilmişlər haqqında

Yalquzağın “üçküncbaşları”

Ya TƏBİB-i

Azərbaycan iqtisadiyyatı 1996-cı ildə

Hər şey çox pisdir və daha da pis olacaq

Qoşulaq, qoşulmayaq?

Erməni qızın oyanışı və yanan kenqurular

S. Baycan: “Dahi olmaq istəyirəm”. G. Ağayev: “Biləsuvarda doğulan dahi olmaz”

333 il dəniz altında – Abbas Atilay təqdim edir

Koronavirus günlərinin kinosu

Amerikanın Lermontovu

Müalicə üçün xaricə getməyə ehtiyac yoxdur

Azərbaycanlı mühacirlər vətənə qayıtsınmı?

Ölümün nəfəsi

İntiqam Hacılı: “Seriallara ayrılan maliyyənin kəsilməsi yaxşı oldu”

Kimdir cinsi obyekt?

Totalitarizm və Avanqard – XX əsr Avropa incəsənəti prizmasında

Zaman-məkanın qırılması

İnfo-terrorun fəsadı – Panika

Gürcüstan və Ukraynadan Avropada sığınacaq istəyənlərin sayı artıb

Alman xalqını formalaşdıran təhsil sistemi

Operativ Qərargah və Kampanella

Gülüstan və Türkmənçay müqavilələrinin müsbət tərəfləri

1984, yoxsa 2020?

Tanrının varlığı ilə yoxluğu arasında qalanlar

Təkə-türkmən elində

Haker etikası və informasiya dövrünün ruhu

Elvin Abbaslı Elvin Abbaslı
., Sərbəst
18 İyul 2020

Müasir hakerlik və haktivizmə baxış

“İlkin xristianlığın dini ideoloqlarını və ruhanilərini ən çox narahat edən suallardan biri də Allahın dünyanı niyə yaratmasıydı. Protestantlıqdan öncəki düşüncə tərzi üçün bu, kifayət qədər aktual sual idi: məntiqi olaraq, protestantlıqdan öncəki Allah asudəliyə o qədər yüksək qiymət verirdi ki, ümumiyyətlə, onun nəsə yaratmaq fikrinə düşməsi çoxlarını bu mövzuda baş sındırmağa vadar edirdi.”

Filosof Pekka Himanen tərəfindən yazılan və 2001-ci ildə işıq üzü görmüş “Haker etikası və informasiya əsrinin ruhu” əsəri müasir texnoloji cəmiyyətə və haktivizmə fərqli baxış sərgiləyir.

Etiraf etməliyəm ki, informasiya texnologiyaları sahəsiylə iki ilə yaxındır maraqlanmağa başlamışam və kitabı oxumazdan qabaq onun, populyar haker hücumları barədə çoxlu nümunələrin, qəliz texniki terminlərin, eləcə də həmin fəaliyyətlərin etik tərəfinin analizinin yer aldığı araşdırma əsəri olacağını gözləyirdim. Ama təxminimdə tamamilə yanıldığımı deyə bilərəm. Başlıqda verilən nümunədən göründüyü kimi, din, fəlsəfə, siyasət və tarixə çoxlu istinadlar edən bu kitab oxucularına intellektual həzz yaşatmaqla yanaşı, hakerlik və haktivizmi bizə daha geniş perspektivdən təqdim edir.

Ümumiyyətlə, qeyd etmək yerinə düşər ki, Azərbaycanda elmi çevrə arasında informasiya texnologiyaları sahəsinə elmi araşdırma nöqteyi-nəzərindən maraq elə də çox deyil. İT mütəxəssisləri proqram təminatı üçün zəruri olan informasiyanı məhdud proqamçılar mühitinə xırda bloqlar və ya videolar vasitəsilə çatdırsalar da, geniş kütlə üçün bu sahədə araşdırmalar və məqalələr elə də geniş yayılmayıb. Bundan başqa, bu sahənin sosial, psixoloji və fəlsəfi aspektlərinin analizi də çox yayğın deyil və sosial elmlərlə məşğul olan şəxslər arasında bu mövzuların təhlilinə, demək olar ki rast gəlməmişəm. Proqramlaşdırma çoxlarına praktik, apolitik və asosiallığı “təbliğ edən” praqmatik bir sahə kimi göründüyündən intellektual çevrələrdə ona qarşı dırnaqarası yanaşma sezmək mümkündür. Himanenin bu qiymətli kitabı mövcud stereotipləri yıxmağa və bizə tam fərqli bir dünyanı görməyə imkan yaradır.

9781407064291

Sözügedən kitabda “haker” deyəndə, çox vaxt qara hudidə, arxada “Matrix” filmindən bizə tanış olan rəqəmsal yağış fonunda təsvir edilən, hansısa saytları və texniki sistemləri qıran krakerlər nəzərdə tutulmur. Müasir dövrdə “hakerlər” termini yanlış olaraq daha çox kiber cinayətkarları adlandırmaq üçün işlədirilir. Müəllif isə haker dedikdə açıq-mənbə (open source) proqram, pulsuz və hər kəsə əlçatar olan texnologiyaların yaradılmasına və inkişafına daimi töhfə verən, informasiyanın paylaşılmasına xeyirxah əməl kimi baxan texnologiya pionerlərini və entuziastları nəzərdə tutur. Tərəfimdən verilən bu qısa izah tam ideal olmasa da, müəllifin haker etikasından danışarkən ehtiva etdiyi geniş məfhumları qismən də olsa, izah etməyə çalışır. 

Əsərdə haker etikasına daxil olan yeddi dəyərdən – gördüyü işə vurğunluq, azadlıq, sosial dəyər (social worth), açıqlıq, fəaliyyət, canıyananlıq, yaradıcılıq – bəhs edilir. Müəllif, eyni zamanda, əsər boyu Maks Veber tərəfindən irəli sürülən protestant iş etikasının yeddi dəyəri ilə də müqayisələr aparır. Kapitalizmin ruhunu protestant etikasında görən Veber protestantizmin, insan əməyini ön plana çıxaran mövqeyinə daha çox fokuslanır, sənaye və elmi inqilabların meydana çıxmasını, məhz, bu amillə əsaslandırırdı. Himanenin fikrincə, bu, protestanlıqdan öncəki xristianlıqdan tamamilə fərqlənirdi, çünki cümə gününə xüsusi önəm verən protestantlıqdan fərqli olaraq əvvəlki inanclılar bazar gününü və istirahəti ideallaşdırırdılar. Daha ətraflı desək, protestantlıqdan öncəki xristianlıqda hesab edilirdi ki, bazar günü Allahın dünyanı yaratdığı, eləcə də İsa Məsihin ölülərin arasından qalxıb Cənnətdə əbədi istirahətə yüksəldiyi gündür. Bu səbəbdən də həmin dövrlərdə bazar günü həftənin ilk günü hesab edilirdi.

Protestanlıqdan öncə dindar xristianlar cəhənnəmi əbədi əzablarla dolu, cənnəti isə daimi həzz və istirahətin hökm sürdüyü yer kimi təsvir edirdisə, protestantlıq bu cür düşüncə tərzinə qarşı çıxırdı. Cənnətdən qovulma itki sayılmırdı. Həmçinin Allahın orada qadağan edilmiş ağacı əkməyi də təsadüfi deyildi, çünki alın təri insanlara verilmiş ən qiymətli hədiyyə və dərs idi.

Amma hakerlər nə daimi istirahətin, nə də daimi işin tərəfdarıdırlar. Əbədi həzz əbədi iş kimi maraqsızdır. Kitabın həmmüəlliflərindən biri, eyni zamanda Linuks əməliyyat sisteminin yaradıcısı olan Linus Torvaldsın sözlərinə görə, əyləncə və sosial həyat motivləri hakerləri tam fərqli bir yol axtarışına qoşulmağa həvəsləndirir. Himanen isə kreativliyi bu yola işıq salan çırağa bənzədir.

Kreativlik- haker icmasının uğurlarının arxasında dayanan əsas güclərdən biridir və bu prosesdən yaranan həzz onları daha da motivasiya edir. Hakerlər Genesisin – yaradılışın özünü Allahın kreativliyinə nümunə kimi göstərirlər. Əgər cənnət sakit, boş və həzlərlə doludursa, ora, hakerlər üçün heç də ən yaxşı yer deyil. Çox güman ki, XX əsrin ikinci yarısından başlayan informasiya inqilabına da marağı gücləndirən, kreativ məşğuliyyətə həvəsləndirən belə düşüncə tərzi gətirib çıxarmışdı.

Fikrimcə, haker etikasının formalaşmasına təsir göstərən ən mühüm faktorlardan biri texnologiyanın sürətli inkişafının başladığı dövrün sosial-siyasi vəziyyətidir. Açıq-mənbə proqramlaşdırmanın ortaya çıxması soyuq müharibə dövründə Amerika universitetlərində populyar olan sol ideologiya ilə bağlı idi. Əqli mülkiyyət hüquqları və proqram lisenziyalarına qarşı yaradılmış “Copyleft” cərəyanın yaradıcısı və proqramlaşdırma sahəsində pionerlərdən biri olan Riçard Stallmanı radikal sol fikirlərinə görə İT sahəsinin Marksı hesab etmək olardı. Lakin bu, idealları dəstəkləyən hakerlərin pul və kapitalist cəmiyyətin tam əleyhdarları olduqları anlamına gəlmirdi. Yaxşı həyat tərzinə malik olan bu insanlar, sadəcə, pula öz şəxsi azadlıqlarını qorumaq, sevdikləri işi görmək və cəmiyyətə fayda vermək üçün vasitə kimi baxırdılar və baxırlar. Himanen özü də qeyd edir ki, iş, pul və sosial şəbəkə etikasına uyğun yaşayan hakerlər cəmiyyətdə ən yüksək rəğbətə layiqdirlər və özlərini tam olaraq realizə edə bilərlər.

Son olaraq demək olar ki, “haker etikası və informasiya erasının ruhu” – bizə haker etikasının dəyərlərini nümayiş etdirən və həyatın mənası haqqında fəlsəfi suallar irəli sürən maraqlı bir əsərdir. Kitab, həm də hakerlərlə bağlı geniş yayılmış “ancaq kodlaşdırma barədə düşünən sosiopat introvertlər” stereotipini dağıtmağa səy göstərir. Bu stereotipin əksi kimi demək olar ki, əsl hakerlər ümumi fayda, açıqlıq, qayğıkeşlik, əyləncə kimi meyarlar üçün birgə əməkdaşlığa dəyər verən şəxslərdir və onların müasir dünyada iş mədəniyyəti, eləcə də sosial-siyasi dəyişikliklərin formalaşmasında rolu inkaredilməzdir.

Mənbə: “Haker etikası və informasiya erasının ruhu”, P. Himanen, 2001.

Paylaş

Səhifəmizdə hər hansı səhv və ya qeyri-dəqiq məlumat gördükdə, həmin mətni seçib Ctrl+Enter düymələrini sıxaraq bu barədə bizə məlumat verməyinizi xahiş edirik.

Oxumağa dəyər

cancer cover
.

Dünyanın xərçəng xəritəsi

22 Yanvar 2021
Box_20200403_QAndAWithColleenKirkPanicBuying_Hero
.

Koronavirus isteriyasına son verin. Azərbaycanı açın

22 Yanvar 2021
CB-70sFH0wY-png__880
.

Dünyanın uşaqları

21 Yanvar 2021
20191018-lkuecueler-jpge62f54-image
.

Ülkücü məktəblərinin Azərbaycanda işi nə?

21 Yanvar 2021
136523998_2602941029998457_6968094506156195070_o
.

Sahil Qənbərli: “Heydər Əliyev Mərkəzi radikal qərar idi”

20 Yanvar 2021
12
.

20 Yanvara gedən yol

19 Yanvar 2021

Facebook Youtube Instagram Twitter

az-ag

Dünya azərbaycanlılarının intellektual platformasıdır. Qayəmiz, harada yaşamasından asılı olmayaraq, azərbaycanlılar arasında dünyəvi ideyaları, yüksək zövqü, tənqidi düşüncəni yaymaq və dəstəkləməkdir.

 

 

Bölmələr

  • Mövqe
  • İntervü
  • Kültür
  • Elm
  • Sərbəst
  • Bazar
  • Gender
  • Dizayn
  • FOTO QRAFİKA
  • COVID-19
  • Vətən müharibəsi
  • Video

Redaksiya

Təsisçi: Prof. Məsud Aşina

Baş redaktor: Ələkbər Əliyev

Şef redaktor: Elmir Mirzəyev

Redaktor: Aygün Aslanlı

Texniki direktor: Camal Əli

Kino: Sevda Sultanova

İncəsənət: Emin Əliyev

Elm: Hacı Hacıyev

Tarix: Tural Həmid

İqtisadiyyat: Dünya Sakit

Foto: Abbas Atilay

Qrafika: Gündüz Ağayev

Dizayn: Sahil Qənbərli

Tərcüməçilər: Rəvan Quluzadə, Fəxri Qocayev

azlogos.eu / azlogos.az / azlogos.ru
Dizayn və icra: Azlogos & JmlStudio /
E-mail: redaksiya@azlogos.eu

Nəticə yoxdur
Bütün nəticələri gör
  • Mövqe
  • İntervü
  • Kültür
  • Elm
  • Sərbəst
  • Bazar
  • Gender
  • Video
  • Dizayn
  • Foto-qrafika
  • Kimlər var
  • Bizi tanı
  • TV

azlogos.eu / azlogos.az / azlogos.ru
Dizayn və icra: Azlogos & JmlStudio /
E-mail: redaksiya@azlogos.eu

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Create New Account!

Fill the forms bellow to register

All fields are required. Log In

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In

Add New Playlist

Səhv və ya qeyri dəqiq məlumatı bildir

Göndər Cancel