Azlogos
  • Qaydalar
  • Kimlər var

Yeni tarixi hekayə və yenidən özünüdərk Qoy işığı söndürüm Cəmil Həsənli ümumiləşdirilmiş obraz kimi Bakı Jazz şəhəridirmi? Əsl dinin kitabı olmur Ukraynalıların Polşada qaçqın həyatının başlanğıcı
  • Mövqe
  • İntervü
  • Kültür
  • Elm
  • Sərbəst
  • Bazar
  • Gender
  • Dizayn
  • FOTO QRAFİKA
  • COVID-19
  • Vətən müharibəsi
  • Video
  • Artlogos
Nəticə yoxdur
Bütün nəticələri gör
Azlogos
Nəticə yoxdur
Bütün nəticələri gör

Seçkilər və doğrulmayan ümidlər

Cavid Ramazanov Cavid Ramazanov
., Mövqe
12 Fevral 2020

Əksəriyyət kimi məndə də bu seçkiyə az da olsa ümid yaranmışdı, çünki hakimiyyət dönə-dönə islahat vədləri vermiş, köhnə nəsli yola saldığını göstərmiş və erkən seçki keçirmək qərarına gəlmişdi. Elə böyük gözlənti yox idi olmağına, amma nə də olsa, şairlərin dediyi kimi bir qırıq ümid vardı. Son nəticə dərin bir məyusluq oldu. Məyusluq, ümidlərin doğrulmaması isə insanı hədsiz çox ağrıdan bir hissiyatdır.

Erkin Qədirlinin parlamentdə təkbaşına nəsə edəcəyini gözləmirəm təbii ki. Tək güllə bahar olmaz. Əsas olan Milli Məclisə cuzi də olsa, inamın yaranması idi, onun bu tərkiblə işlək bir təsisat olması isə, sadəcə olaraq mümkün görünmür.

Namizədlərin qızğın təşviqat kampaniyalarını və müşahidəçilərin prinsipiallığını saymasaq, bu erkən seçkilər də təkrarın təkrarı oldu: imitasiya, polis zorakılığı, müəllimlərin, həkimlərin, hərbiçilərin total seçki saxtakarlığındakı iştirakı təkrarlandı, əhali isə seçkiyə gəlməməklə, seçki institutuna inanmadığını təkrarən sübut etdi.

Seçkidən sonra Mərkəzi Seçki Komissiyasının binasının qarşısında nəticələrə etiraz edən şəxslərin zorakılıqla dağıdılması, şaxtalı havada avtobuslara doldurularaq şəhərin ucqarlarına aparılması, avtobusdakıların pəncərələri döyərək çöldəkilərdən çarəsizcə “kömək edin, kömək edin!” deyə imdad diləməsi, ağır xəsarət alan şəxslərə yardım edilməməsi, xəstəxanaların yaralananları müayinə etməkdən imtinası (ən azı yuxarılardan icazə gözləməsi) ümumi mənzərəni daha da depressivləşdirən amillər idi. Bu həm də təbii olaraq, siyasi aparteizmdən xəbər verir, siyasi aperteizmin bu dərəcədə yüksək olması da ölkə üçün ən utancverici hallardan biridir.

Erkən parlament seçkiləri istisna olmaq şansını itirməklə, həm də islahat vədlərinin əməli şəkildə doğrulmadığını göstərdi. Əhalini islahat vədlərinə inandırmaq üçün bu seçkilər yaxşı bir imkan idi, bunun doğrulmaması ilə, lap əvvəldən dəyişikliklərin zahiri və imitativ xarakter daşıdığını iddia edənlər indi haqlı imiş kimi görünürlər.

Çünki islahat deyilən məfhum ölkənin modernləşməsinin qarşısını alan maneələrdən arınmaq üçün aparılan real və konkret institutsional dəyişikliklərdən ibarət olmalı idi. Amma təəssüf ki, nə parlamentin, nə məhkəmənin, nə də icra hakimiyyətinin fəaliyyətini təkmilləşdirəcək, bu təsisatların xalqın rifahına gətirib çıxaracaq işlək institutlar olması üçün heç bir əməli addımlar atılmadı.

Əksinə, icra orqanları müəllimləri, həkimləri, hərbiçiləri seçkiləri saxtalaşdırmaq işinə bir daha kütləvi surətdə cəlb etməklə, təkcə seçki institutuna deyil, cəmiyyətdə ən strateji vəzifələri daşıyan və çox vaxt müqəddəs peşə sahibləri sayılan şəxslərə olan nifrəti daha da körükləmiş oldular. Bunun özü də son nəticədə dövlətə olan inamsızlığı gücləndirəcək, cəmiyyət daxilindəki qarşılıqlı münasibətlərə, qarşılıqlı etibara kölgə salacaq, sonda da bu, özünü iqtisadi və mədəni münasibətlərdə də göstərmiş olacaq.

Siyasi və iqtisadi inkişafın təməllərindən bəhs edən dövrümüzün kult kitablarından biri “Millətlər niyə tənəzzül edir” əsərində – yeri gəlmişkən, uğursuz seçkilərdən sonra bu kitabı mütləq oxumağa dəyər – ən əhəmiyyətli cümlələrdən biri budur: “Bu gün ölkələrin niyə tənəzzül etdiyini göstərən ən yayğın səbəblərdən biri onların ekstraktiv institutlara sahib olmasıdır”.

Azərbaycanda vəd edilən islahatlarda da məhz qeyri-işlək parlament kimi ekstraktiv (dışlayıcı, hesabatsız, iştirakçılığa əsaslanmayan) institutların buraxılaraq, yenidən formalaşdırılmasının baş tutmaması ən böyük təəssüfü doğuran məqamdır.

Ölkədəki strateji təsisatların işlək institutlar kimi formalaşmaması isə yaxınmüddətli perspektivdə olmasa da, orta və uzunmüddətli perspektivdə əhalinin rifahının daha da aşağı düşməsinə, siyasi xaosa, dövlətin mərkəzləşməsinin zəifləməsinə gətirib çıxara bilər ki, bu da sonda ümumiyyətlə, ölkənin taleyini sual altına ala bilər. Hazırda bunları əngəlləyən yeganə səbəb neft amilidir. Neft gəlirləri aşağı düşsə – yeni texnologiyaların sürətli inkişafı, neftə tələbatın aşağı düşməsi bunun tezliklə reallaşa biləcəyini göstərir – ölkənin gələcəyi qaranlıq ola bilər…

Əslində, bu seçkilərdə uduzan təkcə namizədlər, seçicilər və cəmiyyət olmadı, hakim elita da uduzanlar arasındadır. Çünki o, ümidlənmək üçün insanlarda inam yaratdı. Sonda isə verdiyi vədləri və ümidləri doğrultmamaqla, özünə olan kövrək inamı sarsıtmış oldu. Beləcə vaxt indi həm də hakim elitanın əleyhinə işləyir.

İnsana edilə biləcək ən böyük pisliklərdən biri onu gərəksiz yerə ümidləndirmək, sonra da dərin məyusluğa düçar etməkdir. Ümidlər sonda ölür, ümidləri ölən insanlardan isə qorxmaq lazımdır.

Paylaş

Səhifəmizdə hər hansı səhv və ya qeyri-dəqiq məlumat gördükdə, həmin mətni seçib Ctrl+Enter düymələrini sıxaraq bu barədə bizə məlumat verməyinizi xahiş edirik.

Həftəlik yayımlanan yazılardan xəbərdar olmaq üçün bizə abunə olun.

Oxumağa dəyər

1554904638_44444444444
.

Yeni tarixi hekayə və yenidən özünüdərk

16 Aprel 2022
Bildschirmfoto 2022-04-11 um 22.48.51
.

Qoy işığı söndürüm

12 Aprel 2022
MyCollages
.

Cəmil Həsənli ümumiləşdirilmiş obraz kimi

31 Mart 2022
vokal_241017_01
.

Bakı Jazz şəhəridirmi?

29 Mart 2022
1304830078
.

Əsl dinin kitabı olmur

28 Mart 2022
przemysl-poland-ukraine-refugee-ss-jt-220302_1646251859228_hpMain_16x9_1600
.

Ukraynalıların Polşada qaçqın həyatının başlanğıcı

23 Mart 2022

Redaktorun seçimi

Azərbaycanlı mühacirlər vətənə qayıtsınmı?

Azərbaycan və Ermənistanda tarixi saxtakarlıq

Propaqandanızı yesinlər

Tələbələrin tələbi

İnqilab nəyə görə arzuları ifadə edən məna daşımır

«Primakov söhbəti»nə sözardı

Alkoqolik sənətkarlar haqqında

Jirayr Liparityan: Biz niyə məğlub olduq?

Vüqarın landşaft və arxitekturası

Əmək prosesinin sadələşdirilməsi haqqında

Xalaoğlunun genomu, zibil DNT və Diz qapağı

28 Aprel: “İşğal, yoxsa inqilab”

Bazar haqqında bədii-fəlsəfi esse

Ukraynalıların Polşada qaçqın həyatının başlanğıcı

“Leninqrad”. Yeddinci Simfoniya.

Əkrəm Əylislinin “Daş yuxular”ının yozumu

Zorakılıq yurdu

Erməni anam-bacım

Hünərli Qadınlar

Cənub Qütbünü açanlar

Uşaq, fişəng və şair

İctimai sektor barədə

Sosial Tədqiqatlar Mərkəzi: üç ilin barometri – STM ictimai rəyin güzgüsündə

Həqiqəti bulandıran miflər, müharibədə ermənilərin məğlubiyyətinə səbəb oldu

O dəhşətli üç hərf – GMO

Zəngəzur problemi – 2

Azərbaycanda pasifizm

Zərərli və zəhərli dərdlər haqqında

Landşaft memarlığı? O nədir?

Sərhədlərə sığmayan qadın

Seçkilər və doğrulmayan ümidlər

Cavid Ramazanov Cavid Ramazanov
., Mövqe
12 Fevral 2020

Əksəriyyət kimi məndə də bu seçkiyə az da olsa ümid yaranmışdı, çünki hakimiyyət dönə-dönə islahat vədləri vermiş, köhnə nəsli yola saldığını göstərmiş və erkən seçki keçirmək qərarına gəlmişdi. Elə böyük gözlənti yox idi olmağına, amma nə də olsa, şairlərin dediyi kimi bir qırıq ümid vardı. Son nəticə dərin bir məyusluq oldu. Məyusluq, ümidlərin doğrulmaması isə insanı hədsiz çox ağrıdan bir hissiyatdır.

Erkin Qədirlinin parlamentdə təkbaşına nəsə edəcəyini gözləmirəm təbii ki. Tək güllə bahar olmaz. Əsas olan Milli Məclisə cuzi də olsa, inamın yaranması idi, onun bu tərkiblə işlək bir təsisat olması isə, sadəcə olaraq mümkün görünmür.

Namizədlərin qızğın təşviqat kampaniyalarını və müşahidəçilərin prinsipiallığını saymasaq, bu erkən seçkilər də təkrarın təkrarı oldu: imitasiya, polis zorakılığı, müəllimlərin, həkimlərin, hərbiçilərin total seçki saxtakarlığındakı iştirakı təkrarlandı, əhali isə seçkiyə gəlməməklə, seçki institutuna inanmadığını təkrarən sübut etdi.

Seçkidən sonra Mərkəzi Seçki Komissiyasının binasının qarşısında nəticələrə etiraz edən şəxslərin zorakılıqla dağıdılması, şaxtalı havada avtobuslara doldurularaq şəhərin ucqarlarına aparılması, avtobusdakıların pəncərələri döyərək çöldəkilərdən çarəsizcə “kömək edin, kömək edin!” deyə imdad diləməsi, ağır xəsarət alan şəxslərə yardım edilməməsi, xəstəxanaların yaralananları müayinə etməkdən imtinası (ən azı yuxarılardan icazə gözləməsi) ümumi mənzərəni daha da depressivləşdirən amillər idi. Bu həm də təbii olaraq, siyasi aparteizmdən xəbər verir, siyasi aperteizmin bu dərəcədə yüksək olması da ölkə üçün ən utancverici hallardan biridir.

Erkən parlament seçkiləri istisna olmaq şansını itirməklə, həm də islahat vədlərinin əməli şəkildə doğrulmadığını göstərdi. Əhalini islahat vədlərinə inandırmaq üçün bu seçkilər yaxşı bir imkan idi, bunun doğrulmaması ilə, lap əvvəldən dəyişikliklərin zahiri və imitativ xarakter daşıdığını iddia edənlər indi haqlı imiş kimi görünürlər.

Çünki islahat deyilən məfhum ölkənin modernləşməsinin qarşısını alan maneələrdən arınmaq üçün aparılan real və konkret institutsional dəyişikliklərdən ibarət olmalı idi. Amma təəssüf ki, nə parlamentin, nə məhkəmənin, nə də icra hakimiyyətinin fəaliyyətini təkmilləşdirəcək, bu təsisatların xalqın rifahına gətirib çıxaracaq işlək institutlar olması üçün heç bir əməli addımlar atılmadı.

Əksinə, icra orqanları müəllimləri, həkimləri, hərbiçiləri seçkiləri saxtalaşdırmaq işinə bir daha kütləvi surətdə cəlb etməklə, təkcə seçki institutuna deyil, cəmiyyətdə ən strateji vəzifələri daşıyan və çox vaxt müqəddəs peşə sahibləri sayılan şəxslərə olan nifrəti daha da körükləmiş oldular. Bunun özü də son nəticədə dövlətə olan inamsızlığı gücləndirəcək, cəmiyyət daxilindəki qarşılıqlı münasibətlərə, qarşılıqlı etibara kölgə salacaq, sonda da bu, özünü iqtisadi və mədəni münasibətlərdə də göstərmiş olacaq.

Siyasi və iqtisadi inkişafın təməllərindən bəhs edən dövrümüzün kult kitablarından biri “Millətlər niyə tənəzzül edir” əsərində – yeri gəlmişkən, uğursuz seçkilərdən sonra bu kitabı mütləq oxumağa dəyər – ən əhəmiyyətli cümlələrdən biri budur: “Bu gün ölkələrin niyə tənəzzül etdiyini göstərən ən yayğın səbəblərdən biri onların ekstraktiv institutlara sahib olmasıdır”.

Azərbaycanda vəd edilən islahatlarda da məhz qeyri-işlək parlament kimi ekstraktiv (dışlayıcı, hesabatsız, iştirakçılığa əsaslanmayan) institutların buraxılaraq, yenidən formalaşdırılmasının baş tutmaması ən böyük təəssüfü doğuran məqamdır.

Ölkədəki strateji təsisatların işlək institutlar kimi formalaşmaması isə yaxınmüddətli perspektivdə olmasa da, orta və uzunmüddətli perspektivdə əhalinin rifahının daha da aşağı düşməsinə, siyasi xaosa, dövlətin mərkəzləşməsinin zəifləməsinə gətirib çıxara bilər ki, bu da sonda ümumiyyətlə, ölkənin taleyini sual altına ala bilər. Hazırda bunları əngəlləyən yeganə səbəb neft amilidir. Neft gəlirləri aşağı düşsə – yeni texnologiyaların sürətli inkişafı, neftə tələbatın aşağı düşməsi bunun tezliklə reallaşa biləcəyini göstərir – ölkənin gələcəyi qaranlıq ola bilər…

Əslində, bu seçkilərdə uduzan təkcə namizədlər, seçicilər və cəmiyyət olmadı, hakim elita da uduzanlar arasındadır. Çünki o, ümidlənmək üçün insanlarda inam yaratdı. Sonda isə verdiyi vədləri və ümidləri doğrultmamaqla, özünə olan kövrək inamı sarsıtmış oldu. Beləcə vaxt indi həm də hakim elitanın əleyhinə işləyir.

İnsana edilə biləcək ən böyük pisliklərdən biri onu gərəksiz yerə ümidləndirmək, sonra da dərin məyusluğa düçar etməkdir. Ümidlər sonda ölür, ümidləri ölən insanlardan isə qorxmaq lazımdır.

Paylaş

Səhifəmizdə hər hansı səhv və ya qeyri-dəqiq məlumat gördükdə, həmin mətni seçib Ctrl+Enter düymələrini sıxaraq bu barədə bizə məlumat verməyinizi xahiş edirik.

Həftəlik yayımlanan yazılardan xəbərdar olmaq üçün bizə abunə olun.

Oxumağa dəyər

1554904638_44444444444
.

Yeni tarixi hekayə və yenidən özünüdərk

16 Aprel 2022
Bildschirmfoto 2022-04-11 um 22.48.51
.

Qoy işığı söndürüm

12 Aprel 2022
MyCollages
.

Cəmil Həsənli ümumiləşdirilmiş obraz kimi

31 Mart 2022
vokal_241017_01
.

Bakı Jazz şəhəridirmi?

29 Mart 2022
1304830078
.

Əsl dinin kitabı olmur

28 Mart 2022
przemysl-poland-ukraine-refugee-ss-jt-220302_1646251859228_hpMain_16x9_1600
.

Ukraynalıların Polşada qaçqın həyatının başlanğıcı

23 Mart 2022
Facebook Youtube Instagram Twitter Telegram

az

Dünya azərbaycanlılarının intellektual platformasıdır. Qayəmiz, harada yaşamasından asılı olmayaraq, azərbaycanlılar arasında dünyəvi ideyaları, yüksək zövqü, tənqidi düşüncəni yaymaq və dəstəkləməkdir.

 

 

Bölmələr

  • Mövqe
  • İntervü
  • Kültür
  • Elm
  • Sərbəst
  • Bazar
  • Gender
  • Dizayn
  • FOTO QRAFİKA
  • COVID-19
  • Vətən müharibəsi
  • Video
  • Artlogos
7dce91c5fe34bb353d8aa1ad47ab89c1

Dizayn və icra: Arcod Technology /
E-mail: redaksiya@azlogos.eu

  • Mövqe
  • İntervü
  • Kültür
  • Elm
  • Sərbəst
  • Bazar
  • Gender
  • Video
  • Dizayn
  • Foto-qrafika
  • Kimlər var
  • Bizi tanı
  • TV
Nəticə yoxdur
Bütün nəticələri gör

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In

Add New Playlist

Səhv və ya qeyri dəqiq məlumatı bildir

Göndər Cancel