Azlogos
  • Kimlər var
  • Bizi tanı

Çip qıtlığı: Texnologiya əsrinin nefti BMT Nizamnaməsinin 51-ci maddəsi və Dağlıq Qarabağ müharibəsi Orxan Ata: "Qərb özünüsenzuranın pikinə doğru sürətlə irəliləyir" Qacar irsi Berndə Varlıların kasıblara öyrətdikləri Seymur Baycan Tiflisdə - Üstadın doğum gününə
  • Mövqe
  • İntervü
  • Kültür
  • Elm
  • Sərbəst
  • Bazar
  • Gender
  • Dizayn
  • FOTO QRAFİKA
  • COVID-19
  • Vətən müharibəsi
  • Video
  • Artlogos
Nəticə yoxdur
Bütün nəticələri gör
Azlogos
Nəticə yoxdur
Bütün nəticələri gör

Qışda Azərbaycan ordusu məğlub olacaq?

AzLogos AzLogos
., Vətən müharibəsi
06 Noyabr 2020
IMAGE 2020-11-05 21:01:34
Paylaş

Dağlıq Qarabağda aktiv döyüş əməliyyatları başlayandan bəri bir çox internet istifadəçiləri, xüsusilə də, Ermənistan əhalisi tez-tez bir şeyi təkrarlayır: azərbaycanlılar qışda uduzacaqlar, erməni ordusunun əks-hücum əməliyyatları qış fəslində başlayacaq, azərbaycanlılar isə qış şərtlərində döyüşməyi bacarmırlar.

Bu, həqiqətən, belədirmi? Gəlin, düşünək.

Ümumiyyətlə, hücum edən tərəf üçün qış fəslində döyüş əməliyyatları aparmaq Dağlıq Qarabağın bəzi özəllikləri və çətinlikləri ilə şərtlənir. Qışda yollar və kommunikasiya xətləri aşağı temperaturlarda buz bağlayır, ön cəbhədəki ordu hissələrinin təchizatı çətinləşir, döyüş texnikası xüsusi qulluq tələb edir.

Lakin Dağlıq Qarabağın nə Rusiya, nə də şimal enlikləri olmadığını anlamalıyıq. Bu bölgədə aşağı temperatur ekstremal həddə, demək olar ki, düşmür. Cənubdakı dağlıq ərazinin başqa bir özəlliyi də ondan ibarətdir ki, soyuqlaşma daimi olmur, soyuq hava qəflətən nisbətən isti və ardıcıl silsilə ilə əvəzlənir.

Sözügedən ərazilərdə (hazırda uğrunda döyüşlərin getdiyi yerlər) orta temperatur dekabr-yanvar aylarında -6 dərəcəyə bərabərdir. Təbii ki, bu temperatur Rusiyanın Avropa hissəsindəki ərazilərdə gedən müharibələr zamanı düşmənin qış əməliyyatlarında üzləşdiyi hava dəyişiklikləri ilə müqayisə edilə bilməz. Noyabr gecələri, adətən, 5-(-5) dərəcələr həddindən keçir. (Mənbə: NOAA).

Bununla belə, dağlıq ərazidə mənfi dərəcəli gecələr və yağıntılar da kifayət qədərdir. Bu da buz bağlamış kommunikasiya xətləri kimi problemlər, nəqliyyat üçün çətinliklər yaradır. Başqa sözlərlə, torpağın buzla örtüldüyü vaxt dağlıq mövqelərə ağır silah-sursat daşımaq o qədər də asan deyil. Üstəlik ağır ordu rükzakları ilə hərəkət, sürətli yerdəyişmələr etmək, strateji əməliyyat meydanlarında səngər qazmaq da – bu müharibədə azərbaycanlı hərbçilərin etdikləri kimi – son dərəcə problemli işdir.

Bəs Qarabağın qışı Azərbaycan ordusunun hücum edən dəstələri üçün məşum olacaqmı?

Gəlin, sözgüdən problemlərin hipotetik yaranma səbəblərinə baxaq:

Azərbaycanın mövqeləri hazırlıqlı deyil

Erməni mövqeləri də hazırlıqlı deyil. Ümumiyyətlə, qeyd etmək lazımdır ki, cəbhə xətti Laçın-Xocavənd səviyyəsində olsa da, hər iki tərəf döyüşləri hazırlıqsız mövqelərdə aparır. Deməli, hər iki tərəf səngər qazacaq və qış əməliyyatlarına həmin mövqelərdə hazırlaşacaq. Cəbhə xəttində sentyabrdan bəri dəyişməyən mövqelər (Ağdam- şərqi Xocavənd – qərbi Kəlbəcər) erməni tərəfdə qış döyüşlərinə yaxşı hazırlanıb. Ancaq cəbhənin qarşı tərəfində azərbaycanlı əsgərlər də son otuz il ərzində təchiz edilmiş köhnə postlarında xidmət edəcəklər. Kim deyir ki, azərbaycanlılar ermənilərin hazırlıqlı, eşelonlaşdırılmış müdafiəsinə cəbhənin toxunulmamış sahələrindən hücum edəcəklər? Hücumları cəbhənin hazırlıqsız yeni xəttində reallaşdırmaq və cənubdan hücum etmək daha məntiqli olardı.

Azərbaycan ordusu hücum edə bilməyəcək, erməni ordusu hazırlaşacaq, yenidən toplaşacaq və zərbə endirəcək

Ermənilərin hücumları zamanı yay gəlməyəcək. Azərbaycanlılar kimi ermənilər də hücum edən hissələri buzlu yollarla təchiz etməli olacaqlar. Azərbaycan ordusunun nəqliyyatla (əsasən, tırtıllı nəqliyyatla) texniki təchizini nəzərə alsaq, Azərbaycan artilleriyasının və PUA-ların zərbələri nəticəsində nəqliyyat və texnikasının əhəmiyyətli hissəsini itirmiş ermənilərlə müqayisədə Azərbaycanın işi daha asan olacaq.

Bundan əlavə, Azərbaycanın bütün səviyyələrdə son dərəcə keyfiyyətli kəşfiyyat imkanlarına malik olduğunu da nəzərə alsaq, onda ermənilərin əks-hücum qüvvələrini xoşagəlməz sürprizlərlə qarşılayanlar da tapılacaq.

Azərbaycanın dronları uça bilməyəcək

Dronlar aşağı temperaturlar da işləyə bilir. Təkrar edək ki, Qarabağda ekstremal mənfi temperaturlar olmur. Amma yağıntılar görüntünü çətinləşdirir və güclü qar zərbəçi dronların teplovizorlarının işinə əngəl yaradır. Həmçinin bu bölgədə duman da tez-tez rastgəlinən haldır. Düzdür, Azərbaycan zərbəçi dronların aktivliyini nəzərəçarpacaq dərəcədə azaltmalı olacaq, amma ermənilər də hücumlar və yenidən qruplaşmaqdan ötrü tutqun günləri seçməyə məcbur qalacaqlar. Tutqun günlər, duman və bol qar yağması hücum edən böyük dəstələr üçün yaxşı əlamət deyil.

Daha bir detalı da qeyd etmək lazımdır.

Azərbaycan ordusunun oktyabrdan noyabra qədər əldə etdiyi uğurların əsas səbəbi heç də zərbəçi dronlar deyildi. Əsas səbəb keyfiyyətli kəşfiyyat və artilleriyanın böyük atəş imkanları idi.

Azərbaycan ordusunun strateji kəşfiyyat PUA-ları (Hermes 450, Hermes 900, IAI Heron) İsrailin ən yeni kəşfiyyat apparaturasına malikdir. Bu apparatura hər cür hava şərtlərində işləyə bilir.

Başqa sözlərlə, erməni ordusunun böyük hücumları gözdən qaçmayacaq. Azərbaycan ordusunun reaktiv yaylım atəşi sistemində və artilleriyadakı böyük üstünlüyünü də nəzərə alsaq, o hücumlar heç cəzasız da qalmayacaq.

Ən yaxşı halda ermənilər diversiya həmlələri ilə kifayətlənəcəklər, bu isə cəbhə xəttini dəyişməyəcək.

Kəşfiyyatçı və zərbəçi dronlarla bağlı daha bir vacib amil də yarpaqların tökülməsidir. Erməni piyadaları üçün etibarlı sığınacaq olan yarpaqlı Qarabağ meşələri qış aylarında, demək olar ki, çılpaqlaşacaq. Bu isə dronların operatorları üçün əsl hədiyyədir.

Qarabağ müharibəsi zamanı Ermənistan qışda qalib gəlirdi, yazda və yayda isə geri çəkilirdi.

Çox yanlış fikirdir. Buna əmin olmaqdan ötrü hər iki tərəfin qış əməliyyatlarına nəzər sala bilərik:

91-94-ün qışı:

– Azərbaycan: Kəlbəcərdə və Laçında hücumlar, Xramort (Pirlər) əməliyyatı, Horadiz əməliyyatı, Kəlbəcərdə ikinci hücum;

– Ermənistan: Martuni-Kəlbəcər hücumu, Xocalı qırğını və şəhərin ələ keçirilməsi, Kiçan- Vaquas (Qozlu) noyabr hücumu, Ömər əməliyyatı (Murovdağ əməliyyatı).

Əslində, hər iki tərəfin qış fəslində hücum cəhdləri olub və çox vaxt hücumlar uğurlu keçib. Azərbaycan 91-94 müharibəsini uduzması başqa məsələdir. Əgər erməni tərəfin bütün əməliyyatlarını müqyisə etsək, yayda keçirilən əməliyyatlar heç də uğursuz olmayıb. Əksinə, yayda erməni tərəfin fəallığı nəzərəçarpacaq dərəcədə artırdı, onların ərazi işğallarının böyük hissəsi qışda olmayıb.

Göstərilən faktları toplayanda nəticə öz-özünə yaranır: qışda dağlıq ərazilərdə böyük hücum əməliyyatları həyata keçirmək münaqişənin hər iki tərəfi üçün kifayət qədər çətin və riskli işdir.

Azərbaycan qış aylarında da öz üstünlüyünü göstərə biləcəkmi? Bunu zaman göstərəcək.

Qarabağda güclü yağıntıların başlamasına isə hələ, ən azı, bir ay var və azərbaycanlıların hücumları da düz bir ay əvvəl başlayıb. Bu hücumlar ərzində əvvəllər ermənilərin nəzarətində olan torpaqların, ən azı, 35-40%-i Azərbaycanın nəzarətinə keçib.

Azerbaijani Armed Forces [AAF]photo_2020-11-06 00.34.13

Səhifəmizdə hər hansı səhv və ya qeyri-dəqiq məlumat gördükdə, həmin mətni seçib Ctrl+Enter düymələrini sıxaraq bu barədə bizə məlumat verməyinizi xahiş edirik.

Həftəlik yayımlanan yazılardan xəbərdar olmaq üçün bizə abunə olun.

Oxumağa dəyər

Bildschirmfoto 2021-04-09 um 13.16.11
.

Çip qıtlığı: Texnologiya əsrinin nefti

09 Aprel 2021
67680
.

BMT Nizamnaməsinin 51-ci maddəsi və Dağlıq Qarabağ müharibəsi

08 Aprel 2021
IMAGE 2021-04-08 06:45:13
.

Orxan Ata: “Qərb özünüsenzuranın pikinə doğru sürətlə irəliləyir”

08 Aprel 2021
13-min
.

Qacar irsi Berndə

07 Aprel 2021
2bcb3bca-cc0f-44d6-a9fc-70c81b3291a7-Mexico City -Unequal Scenes - Web 72dpi-88
.

Varlıların kasıblara öyrətdikləri

07 Aprel 2021
daeaf17b-8686-4aa6-be3f-ce73a5b60122
.

Seymur Baycan Tiflisdə – Üstadın doğum gününə

06 Aprel 2021
Facebook Youtube Instagram Twitter

az-ag

Dünya azərbaycanlılarının intellektual platformasıdır. Qayəmiz, harada yaşamasından asılı olmayaraq, azərbaycanlılar arasında dünyəvi ideyaları, yüksək zövqü, tənqidi düşüncəni yaymaq və dəstəkləməkdir.

 

 

Bölmələr

  • Mövqe
  • İntervü
  • Kültür
  • Elm
  • Sərbəst
  • Bazar
  • Gender
  • Dizayn
  • FOTO QRAFİKA
  • COVID-19
  • Vətən müharibəsi
  • Video
  • Artlogos

Redaksiya

Təsisçi: Prof. Məsud Aşina

Baş redaktor: Ələkbər Əliyev

Şef redaktor: Elmir Mirzəyev

Redaktor: Aygün Aslanlı, Sevda Sultanova

Texniki direktor: Camal Əli

İncəsənət: Emin Əliyev

Elm: Hacı Hacıyev

Tarix: Tural Həmid

İqtisadiyyat: Dünya Sakit

Foto: Abbas Atilay

Qrafika: Gündüz Ağayev

Dizayn: Sahil Qənbərli

Tərcüməçilər: Rəvan Quluzadə, Fəxri Qocayev

azlogos.eu / azlogos.az / azlogos.ru
Dizayn və icra: Azlogos & JmlStudio /
E-mail: redaksiya@azlogos.eu

  • Mövqe
  • İntervü
  • Kültür
  • Elm
  • Sərbəst
  • Bazar
  • Gender
  • Video
  • Dizayn
  • Foto-qrafika
  • Kimlər var
  • Bizi tanı
  • TV
Nəticə yoxdur
Bütün nəticələri gör

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In

Add New Playlist

Səhv və ya qeyri dəqiq məlumatı bildir

Göndər Cancel