Yəqin ki, incəsənətin yarandığı ilkin dövrlərdən başlayaraq sənət əsərinin qiymətləndirilməsi daim mübahisə mövzusu olub. Axı doğrudan da, incəsənət əsərini necə qiymətləndirəsən? Onun çoxlu meyarları arasında həm bədii, həm estetik, həm də texniki olanlar var. Amma müəyyən institutlar, o cümlədən dövlət bunu dəqiq müəyyənləşdirməsə, bürokratiya aparatı sadəcə olaraq iflas edər. Bu baxımdan ola bilər vətəndaşların, hətta incəsənət sahəsində çalışan bir çox insanın bəlkə də xəbəri yoxdur, amma başqa dövlətlər kimi Azərbaycan Respublikasının da sənət əsərinin alınması üçün müəyyən etdiyi qiymət cədvəli var.
Sonuncu dəfə 2006-cı ildə Nazirlər Kabineti tərəfindən müəyyən olunmuş bu qiymətlər dram, musiqi, ədəbi, təsviri və dekorativ tətbiqi sənət əsərlərinin sifariş əsasında yaradılmasına, yaxud onların ilk nümayiş hüququnun alınmasına görə müəllif qonorarının minimum həddini müəyyən edir. Geniş ictimaiyyət üçün bunun maraqlı olacağını nəzərə alaraq Nazirlər kabinetinin 16 fevral 2006-cı ildə bununla bağlı verdiyi 52 saylı qərardan əlavələri ixtisarla oxucularımıza təqdim edirik. Qərardan həm də belə aydın olur ki, sənət əsərlərinin dövlət tərəfindən qiymətləri barədə bir öncəki qərar adı çəkilən qərardan cəmi 8 il əvvəl, 1998-ci ildə müəyyən olunubmuş. 2006-cı ildən bəri isə artıq 13 il keçməsini, həmçinin baş vermiş əhəmiyyətli devalvasiyaları nəzərə alaraq düşünürük ki, bu qiymətlərə yenidən baxılması incəsənət insanlarının məişət həyatının yüngülləşməsinə müsbət təsir göstərə bilər.
Dünya azərbaycanlılarının intellektual platforması olaraq bu mövzunu gündəmdə saxlamağa, incəsənət xadimlərinin bu barədə münasibətini öyrənməyə, həmçinin xarici dövlətlərdəki analoji qiymət cədvəllərini taparaq müqayisə etməyə çalışacağıq. Bununla bağlı düşüncələrini bölüşmək istəyən sənət insanlarına da saytımızda tribuna verməyə, fikirlərini geniş ictimaiyyətə çatdırmağa həvəslə hazırıq. Bizimlə [email protected] e-poçt ünvanı və yaxud Azlogos-un Facebook səhifəsi vasitəsilə əlaqə saxlaya bilərsiniz.
Dram və musiqi janrları
Əsərlərin növləri | Müəllif qonorarının minimum miqdarı (yeni manatla) |
Çoxpərdəli pyeslər:
– Nəsrlə – Nəzmlə |
5000 6000 |
Opera (çoxpərdəli) | 20 000 |
Balet (çoxpərdəli) | 15 000 |
Operetta, musiqili komediya, müzikl | 10 000 |
Simfoniya | 7 000 |
Kantata, iri proqramlı simfonik əsər, simfoniyetta | 3 000 |
Konsert (solo aləti və simfonik, kamera, xalq çalğı alətləri orkestrləri üçün) | 2 400 |
Kvartet, kvintet, sekstet, septet, oktet və s. | 2 000 |
Kiçik kamera əsərləri | 300 |
Solo alətləri üçün sonata | 600 |
Müşayiətli səs üçün romanslar, balladalar, vokalizlər, ariyalar və digər kamera əsərləri | 240 |
Mahnı üçün musiqi | 500 |
Tamaşalar üçün musiqi | 2 000 |
Çoxpərdəli opera üçün libretto | 5 000 |
Çoxpərdəli operetta, musiqili komediya, müzikl üçün libretto | 4 000 |
Mahnı mətni | 200 |
Meyxana və bayatılar | 100 |
Aparıcı üçün giriş sözü | 200 |
Həcvlər | 160 |
Kütləvi bayramlar üçün ədəbi ssenari | 400 |
Təsviri və dekorativ sənət janrları
Əsərlərin növləri | Müəllif qonorarının minimum miqdarı (yeni manatla) |
I. Dəzgah rəngkarlığı |
|
Tematik tablo (300 sm-dən artıq) | 20 000 |
Tematik tablo (300 sm-ə qədər) | 14 000 |
Qrup portreti (200 sm-dən artıq) | 12 000 |
Natürmort (150 sm-dən artıq) | 3 000 |
Mənzərə (150 sm-dən artıq) | 3 000 |
II. Dəzgah qrafikası | |
Sulu boya, quaş, tampera, pastel | 3 000 |
Portret | 2 000 |
Mənzərə | 2 000 |
Natürmort | 2 000 |
III. Dəzgah heykəltaraşlığı | |
Heykəl və ya çoxfiqurlu kompozisiya (ölçüsü 1,5 metrdən çox) | 20 000 |
Çoxfiqurlu kompozisiya (ölçüsü 1,5 metrə qədər) | 16 000 |
Yarım fiqur | 6 000 |
Portret | 4 000 |
Kiçik formalı heykəllər | 3 000 |
IV. Dekorativ tətbiqi sənət | |
Xalça və xalça məmulatları, vərni, məfraş və s. (3 kv.m-ə qədər) | 6 000 |
Xalça və xalça məmulatları, (3 kv.m-dən böyük | 10 000 |
Saxsı, şamot və s. | 600 |
Yubiley və dövlət tədbirləri, habelə xüsusi təyinatlı konsert proqramları üçün yaradıcı heyətə və ifaçılara ödənilən haqqın minimum
MİQDARI
Əsərlərin növləri | Müəllif qonorarının minimum miqdarı (yeni manatla) |
Ssenari müəllifi | 1 200 |
Quruluşçu rejissor | 1 000 |
Vokalçı (opera və musiqili komediya teatrları):
– xalq artisti, Dövlət mükafatı və Beynəlxalq müsabiqələr laureatı – əməkdar artist, Beynəlxalq müsabiqələr laureatı – solist-vokalçı |
600 400 300 |
Solist-musiqiçi (pianoçu, skripkaçı, tarzən, kamançaçı və s.)
– xalq artisti, Dövlət mükafatı və Beynəlxalq müsabiqələr laureatı – əməkdar artist, Beynəlxalq müsabiqələr laureatı – solist-ifaçı |
500 300 200 |
Muğam ifaçısı və müğənni:
– xalq artisti – əməkdar artist – xanəndə-müğənni |
300 200 160 |
Estrada ifaçıları: | |
– xalq artisti | 250 |
– əməkdar artist | 200 |
– ifaçı | 140 |
Aktyor sənəti ifaçılığı və bədii qiraət, aparıcı | 160 |
Ansamblın tərkibində ifaçılıq | 90 |
Simfonik orkestr və ya kamera orkestrində ifaçılıq | 110 |
Xor tərkibində ifaçılıq | 60 |
Siyahının tam variantı ilə http://www.e-qanun.az/framework/12171 səhifəsində tanış ola bilərsiniz.