Zaman ildırım sürəti ilə keçib gedir. Hadisələr bir-birini əvəzləyir. Rüstəm müəllimin gəlib çıxması köhnə xəbərdi, zatən bu xəbər elə 2013-dən köhnə idi, odur ki, bunun üstündə dayanmağa dəyməz. Hadı Rəcəbli müəllim də deyib ki, “Ailədə 2 nəfər işləyəndə 180 manatla dolanmaq olar”. Qüdrət Həsənquliyev isə Naxçıvanın xanına dil uzadıb. Ulu tanrılar, aləm qarışıb bir-birinə, #neleroluyor hashtağı qələt eləyər bu işlərin yanında.
Çeçenlərlə bizimkilərin Rusiyadakı “iki günlük müharibə”si də şükür, sülhlə bitdi. Daha aranı qızışdıranlar yoxdur. Amma bu konfliktdə gözlənilmədən zərər çəkmiş daha bir tərəf də varmış, o da “Leninqrad” qrupunun lideri Sergey Şnurov imiş.
İş burasındadır ki, Şnurov, instagramında Moskva restoranı Neolit yaxınlığında baş verən bu kütləvi dava haqda yumoristik şeir yazmışdı. Şeirdə dava iştirakçılarını sənətçi “neokromanyonlar” adlandırdığı üçün bu post Instagram tərəfindən ban edilib.
İki qəbilə toqquşdu kafedə,
Atəşli “Neolit” adlı bir yerdə,
Yersiz gülüşləri kənar edəlim,
Ağappaq qar qızıl qana boyanıb. — Şnurun şeiri belə başlanırdı.
(Два племени столкнулись у кафешки,
С названьем говорящим «Неолит».
Отбросим в сторону нелепые насмешки,
Снег белый красной кровушкой полит.)
Bundan sonrakı hecalarda musiqiçi dava iştirakçılarını “neokromanyon” adlandırıb. Oxuculara xatırladaqki, Kromanyon üst paleolit dövrü insanlarının ümumiləşdirilmiş adıdır, yəni müasir insanın ilk əcdadlarından sayılır. Etimologiyası da 1868-ci ildə Fransanın bu dövrə aid ilk dəfə aşkar edilmiş Kromanyon (Cro-magnon) adamının qalıqlarının tapıldığı Kro-Manyon mağarasının adından götürülmüşdür. Kromanyon adamı 30 min il əvvələ qədərki bir dövrdə yaşadığı təxmin edilən irqdir.
Kromanyon adamı boyunun ucalığı, kəllə tağının hündürlüyü, üzünün enli olması və gözlərinin aşağı batıqlığı ilə xarakterizə olunur. Qübbə formasında kəllə sümüyünə, geniş alına malikdir. 1600 sm2-lik beyin həcmi müasir insanın orta beyin həcmindən çoxdur. Qalın qaş çıxıntıları var və kəllənin arxa hissəsində Neandertal adamının və Homo erectus’un xarakterik xüsusiyyəti olan sümük çıxıntısı var.
Soyuq qış günəşi qürub edirdi,
Biri başqasına dedi, yaxşı, gözlə bir.
Və indi, eynən nekromanyonlarda olduğu kimi
Tayfa başçıları həll edəcək talelərini. — görünür məhz bu sətirlərə görə Instagram şeiri ban etmişdi.
(Садилось зимнее негреющее Солнце,
Один сказал другому, — ну-ка, подожди.
И как случается у неокроманьонцев,
Теперь решают судьбу их вожди.)
Ciddi müharibə istərdi onlar,
Lakin tayfa elitası bağladı söhbəti,
Prezident hotelin VİP mağarasında. – Şnurovun şeiri belə bitirdi.
(Войну серьезную развязывать хотели,
Но племенная все замазала элита,
В вип-люкс-пещере Президент-отеля.)
Instagram bu şeiri blok edəndən sonra Şnurov öz fotosunu orada aşağıdakı şeirlə post edir və “ateist duyğularının təhqir edildiyini” elan edir:
Göz qırpımında əngəlləndi şeirim,
Neolit dövrü cazibəsindən.
Kədərlə oturmuşam, araq süzülüb,
Ateist duyğularının təhqir hissindən.
(Стишок мой заблокировали быстро,
О прелестях эпохи неолита.
Сижу грущу и стопочка налита,
Ведь чувства оскорбили атеиста.)
Nəsə, ümid edək ki, musiqiçi bu əzabı ilə barışa biləcək. Amma bu söhbətlərin fonunda Rusiyada daha əhəmiyyətli hadisələr baş verirdi. Bunlardan ən ciddisi İrkutsk vilayətində şamanların Xuxe Munxe Tengeri (“Əbədi mavi göylər”) təşkilatı Rusiyanın güdrəti naminə beş dəvə yandıraraq xüsusi ayin keçirməsi idi.
Dəvələri yandırmazdan əvvəl Rusiyanın Baş Şamanının (yəqin bizim Allahşükürün vəzifəsi kimi) müavini Artur Tsıbikov “Novaya qazeta”ya müsahibəsində deyib ki, şamanlar bunu ölkənin suverenliyi və patriotizm naminə edirlər. Şamanlar hesab edir ki, bu allahlara verilmiş ən gözəl qurbandır, özü də belə ayin tarixdə ilk dəfə keçirilib. Eşq olsun şamanlara, yenə də bizimkilər, vallah!
Bu söhbət insanı o qədər vəcdə gətirir ki, istəyirsən Rüstəm müəllim Behrudiyə deyəsən ki, bəlkə müəllifi olmadığı “Salam dar ağacı” şeirinin 2-ci hissəsini“Salam dəvə əti” kimi yazsın? Bir də gördün o şeirdən sonra bizdə də qeyrətə gələnlər oldu, anlaloji bir ayini də biz Azərbaycan üçün keçirək. Özü də utanmaq-zad lazım deyil, xilasımız üçün lap 7 dəvə də yandırmaq olar, Azərbaycan naminə heç nəyi əsirgəmək olmaz!
Doğrudur, Rusiyadakı yaramaz heyvansevərlər yenə səs-küy salmaq istədi oralarda, amma şaman məllim haman cavablarını verdi, dedi ki, bunu “heyvanlara hörmətlə” icra ediblər.
Qısası bu ayini şamanlar Anqarsk yaxınlığındakı bazalarında keçiriblər. Ayini keçirəndə heyvanların 500 nəfərlik kütlənin ortasından qaval səsləri altında keçiriblər. “Bu ayinin adı Uuse-dir, qışda, ən aclıq dövründə insanlar heyvanları istifadə edəndə buna Uuse deyirlər, amma hər şey çərçivədə olmalıdır, məsələn heyvanın qanının yerə tökülməsinə yol vermək olmaz. Heyf ki, müasir buryatlar köhnə ənənələri bilmir və hətta bunu barbarlıq adlandırırlar” – Tsibikov müəllim belə deyib.
Deyirəm biz bunu görən harada keçirə bilərik, bəlkə elə Coratda? Əşşi gül kimi Dəvəçi rayonumuz var idi, ləğv eləyib adını qoydular Şabran, lazım idi bizə bu? Tamam, Coratda da eləmək olar, doğrudu, şamanımız yoxdu, amma nə problemdi ki? Siyavuş Novruzovla elə adını çəkdiyimiz Hadı müəllim ikisi bir yerdə yandıra bilər o dəvələri. Qavallarda da ki, şükür allaha, nə qədər manıs və manısələrimiz var, göz dəyməsin, hamısı da şükür vətənpərvərlərdir, necə lazımdı ifa edərlər. 500 adam yerinə də, lap 5000 nəfər də çıxardarıq meydana, bir mitinqin camaatını, lazım olsa.
Amma yandıranda da elə yandırmaq lazımdı ki, nə şiş yansın, nə kabab. Əti də sonra camaatımıza verərik, dəvə qutabı eləsinlər, çox ləzzətli olur. Dəvə qutabı ilə gələcək Azərbaycanın xilası.
P.S. Yazını oxuyanların məni yenə – “rus təhsillidi bu, onlardan başqa heç nəynən maraxlanmır” – kimi ənənəvi ittihamından kənar olmaq üçün türk mətbuatını da açdım ki, bəlkə orada maraqlı, gözəgəlimli nəsə ola. Rastladığım ən ciddi söhbət “Kanunî’nin gönlünü fetheden Hürrem Sultan nerelidir?” başlıqlı yazı oldu. Vallah adamlar kosmosdadı, niyə narahat edək, rahat qoyun şu türkleri.
