İsveçrə Bazelindən Fransa Strasburquna gedərkən maşının sürəti bir az azalır, yolun ortasında çörək dükanına bənzər bir köşkün yanından keçirsiniz. Bəzən burada uniformalı tək-tük polisə rast gələ bilərsiniz. Onları görməsəniz heç hiss etməzsiniz ki, bir ölkədən digərinə keçirsiniz. 4-5 dəqiqədən sonra maşının sürəti yenidən artır və siz Fransadasınız. Dərdinizi təzələmək, yaranızı qaşımaq istəmərəm, amma Allah xatirinə, bir Salyan postunu düşünün…
Bazeldən Strasburq istigamətində, 90–cı km-də xudmani bir qəsəbə var – Orchwiller –sakinləri fransızdır, amma alman dilində də danışırlar. Bu qəsəbə bir əsrdə bir neçə dəfə müharibələr sonunda almanların əlinə keçib, amma fransızlara məxsus memarlığını itirməyib. Kiçik qəsəbədir, amma alman və İsveçrə şəhərlərindən, qəsəbələrindən bir xeyli fərqlənir. Bu qəsəbədən deyil, sizə bu qəsəbəyə aid, Fransada ən çox ziyarət edilən 4-cü abidədən danışacağam.
Fransanın Alsace (Elzas) bölgəsindəki bu abidə “Haut Koenigsbourg” qalasıdır. Qala “Templar”ların (“Məbəd keşikçiləri” – “Knights Templar”) Fransada böyük nüfuz və mülk sahibi olduğu illərdə – 1147-ci ildə inşa edilib. Qala dağın zirvəsində tikildiyindən müdafiə istehkamından daha çox bələdçi qarovulxanası rolunu oynayırmış. Amma həmin əsrin sonlarına doğru “Kral qalası” mənasını verən bu bina yerli krallığın sarayına çevrilib.
Siz fotolarda bu qalanı görüb, hələ də ayaq üstə nücə möhtəşəm dayandığına təəccüblənə bilərsiniz. Amma əslində indi gördüyünüz bu qala bir öncəkilərin xarabalıqları üzərində qurulub: XII əsrin ortalarında ucaldılmış bu abidə “Habsburqlar”ın dirçəlişi zamanı, 1462-ci ildə dağıdılır. Buna baxmayaraq qısa zaman sonra 1479-cu ildə qala bərpa edilir, amma bu dəfə qala divarları top mərmilərinə davam gətirə biləcək səviyyədə inşa edilir.
Qalanın ikinci çöküşü “30 illik Müharibə” (1618-1648) zamanı baş verir. Müharibələrin gedişatında 1633-cü ildə qala tamamilə dağıdılır. Bu dağıntılara 200 ildən çox heç kim yaxın düşmür. Ta 1865-ci ilə qədər. Həmin il qalanın yaxınlığındakı Selestat qəsəbəsi onu satın alır və bərpa edərək əvvəlki əzəmətinə qovuşdurmasa da, xudmani abidəyə çevirir.
Fransa ilə Almaniya arasında daim müharibəyə səbəb olan Elzas bölgəsi yenidən savaş poliqonuna çevirilir və qala sahibi olan Selstatlılar tərəfindən I Wilhelmə hədiyyə edilir.
I Dünya Müharibəsinə qədər alman mülkiyyətində olan qala, Wilhelm Almaniyasının məğlubiyyətindən sonra yenidə aid olduğu bölgə ilə birgə Fransaya geri qayıdır.
Qalanın son restavrasiyası 1993-cü ilə təsadüf edir. Qala bir neçə dəfə dağıdılsa da, onda Templyar detallar hələ də mövcuddur. Əgər bir gün yolunuz Elzasa düşərsə bu qalanı özünüz üçün kəşf edin. Maşın yolu qala divarlarına qədər sizi aparır, amma istəsəniz qala içinə meşə içindən keçən piyada yolu ilə də gedə bilərsiniz. Qalaya giriş böyüklər üçün 9, uşaqlar üçün 5 avro, necə deyərlər, bizim pulla havayı.
PS: Qala içindəki bəzi otaqlara giriş üçün çox uzun bir növbə olduğundan otaqlarda çəkiliş edə bilmədim. Həmin otaqlardan fotoları qalanın rəsmi internet səhifəsindən götürmüşəm.
