Yaxın və uzaq qonşularından, keçmiş və yeni vassallarından nə hörmət, nə sevgi, nə də anlayış gözləmir Rusiya. Yalnız tabelik tələb edir. Cəlbedici olmadığını bilir, təklif etməyə heç nəyinin olmadığını da mübahisələndirmir. Münasibətlərin təməlində qorxunun dayanması onun üçün məqbuldur. 21-ci əsrə səmimiyyət günəşi kimi doğdu Rusiya; infantil kobudluğun, sonsuz-bucaqsız zənginlik və səfalətin təntənəsi kimi.
Bir yırtıcı heyvanla yaxın təmasdan qorxduğumuz qədər qorxmalıyıq Rusiyadan. Yekəbaşlıq edib yırtıcının qəfəsinə girən və parçalanan adam haqda «əcəb oldu» deyərik, çünki bu adam öz əməli ilə, bizə başqa şans tanımayıb. Kim, hansı haqla Rusiyadan qorxmur? Dünyada qorxmayanların nə üçün qorxmadıqlarını bilirik, bəs qorxmalı olub qorxmayanlar niyə qorxmurlar?
Rusiyadan qorxmamaq axmaqlıqdır desəm, çoxmu incidici olar? Axı qorxmayanın həyatını cəhənnəmə çevirir, Rusiya bunu yaxşı bacarır, bacardığı yeganə şeydir. Bəlkə şimalımızda bir baş bəlası nəhənglə yaşamağa tarixən məhkumluğumuzla barışaq? Rusiyanın istədiyi «kobud seks»dir, heç qorxunda səmimi olmalı da deyilsən, qorxunun imitasiyası bəs edir.
Bütün bunların fonunda «Azərbaycanın filan strukturundakı filankəs Rusiyanın adamıdır, feşmankəs Rusiyadan əmr alır; getdi Rusiyaya gəldi, filan təyinat oldu» söhbətlərinin mənası qalırmı? 30 min kvadrat kilometr, yəni Ermənistan boyda ərazisi yanıb kül oldu Rusiyanın, adamlar uf belə demədi. Fəqət biz onu yenə də ciddi qəbul etməli, ondan qorxmalıyıq. Məhz Ermənistan boyda ərazisi yandı deyə qorxmalıyıq. Rusiya ilə münasibətlərdə əməkdaşlıq ruhu, fəlsəfə, tarix, elm, humanizm axtarmaq mənasızdır. Bir baxıma rahat formatdır, çünki konkretlik var, qırmızı xəttlər bəllidir. Abstraksiyaya heç yer yoxdur.
«Rus sektorlu 340 məktəb», «rusdramteatrı», «universitet filialları» və s. ilə loyallığımızı göstərsək də, istənilən ağlı başında rus bilir ki, azərbaycanlıların əksəriyyətinin Rusiyaya münasibəti mənfidir, hətta bu dövləti «bütün bəlalarımızın baiskarı» bilir (heç də hər zaman haqlı olmayaraq). Bu səbədəndir ki, Rusiya KİV-indəki əcinnə propaqandonlar Azərbaycanın loyallığını başqalarına nümunə göstərmir. Ukrayna, Gürcüstan, Baltikyanı ölkələrə demir ki, «baxın və ibrət götürün Azərbaycandan». Rusiya da bilir ki, Azərbaycanın loyallığı zahiri qatdır, altı isə laxdır, azərbaycanlılar altdan-altdan öz işlərini görürlər. Onlar, pambıqla baş kəsir, bir yandan dövlətlərini qururlar.
Erkin Qədirlinin «rus sektoru» narahatlığını heç vaxt bölüşməmişəm. Bizim xalqın içərisində mental «rusiyalı»ların, «rus»ların faizi çox aşağıdır, ən azından kritik həddə deyil və böyümə tendensiyası yoxdur. Şəhər rusdillilərimiz də daxil, azərbaycanlılar öz dillərinə, ənənələrinə bağlı xalqdır. 340 rusdilli məktəb heç nə demək deyil, bunların sayı istəyir 500 olsun. Əlbəttə, bu məktəblərdə başqa dillərin səviyyəsini yaxşılaşdırsaydılar ikidilli-üçdilli uşaqlar yetişərdi, bunun nəyi pisdir?
Yeni nəsil azərbaycanlılar hər yerdə azərbaycan dili ilə əhatə olunublar, bizim qarşımızda dil assimilyasiyası kimi bir təhlükə yoxdur. Dövlətin dil siyasəti qənaətbəxşdir. Azərbaycanlıların öz dillərini bilmələri, öyrənmələri üçün hər bir şərait var. TV-lərdə də dilin anasını ağladan aparıcıların sayı azalır, yaxşı olar ki, bütün humanitar fakultələrdə diksiya və fonetika kursları açılsın. Təhsil Nazirliyinin diqqətinə…
Tülkü azərbaycanlılar
Keçmiş bakılı olan, rusiyalı bir facebook istifadəçisi, Azərbaycana aid paylaşımın altında yazır: «Azərbaycanlılar çox tülküdür. Özlərindən böyük rusofob yoxdur, amma elə görüntü yaradıblar guya bunlardan ruspərəsti də yoxdur. Üzdə hər şey əladır, etiraz da edə bilmirsən. Amma mən bilirəm ki, siz bizi sevmirsiniz, bizə nifrət edirsiniz, lənət olsun sizə. Heyf ki, Putin yumşaq adamdır. Biz, ruslar daha sərt prezident istəyirik. Gəlsin hamınızın anasını ağlatsın. Və o günlər uzaqda deyil…»
Siz bu cümlələrdəki gözəlliyə, həzin musiqiyə fikir verin. Yerlimiz, keçmiş bakılımız heç özü də başa düşmür ki, xalis azərbaycanlıdır. Həqiqi rus heç vaxt bu qədər dərinə getməz, zahirlə kifayətlənər. Sən isə ey qafil, səmimi sevgi istəyirsən, çünki sənin üçün ürək vacibdir. Çünki ürək yaman şeydir.
Azərbaycanın öz oyununu oynadığını başa düşən, şərti adı Mişa olan bu oğlana yer eləyən də odur ki, bu oyunda dərin, mürəkkəb heç nə yoxdur, hər şey çox sadədir, üzdədir. Azərbaycanın sabit, güclü və bitkin dövlət təsiri bağışlaması, həm də bu loyallığın hesabınadır.
Ölkəsində mənzillərin, obyektlərin, zavodların partlamasını istəməyən hər kəs qorxmalıdır Rusiyadan. Həyatdır, hər şeyə ola bilər. Müəyyən idarələrin nəzarətində olan mənzillərin birində yaşayan naməlum, tənha bir adam, səhər evdən çıxanda qazı açıq qoya bilər. Çoxmərtəbəli binada görün nə qədər mənzil var, insan var. Nəyimizə lazımdır axı? Azərbaycanın etnik azlıqlar yaşayan bölgələrində təxribata da əl ata bilərlər. Hər kəs Azərbaycana və onun vətəndaşlığına sadiq olsaydı belə bir dərdimiz, qorxumuz olmazdı.
Rusiyadan qorxmamaq kimi lüksumuz, haqqımız yoxdur. Hökumət də Rusiyadan qorxmağa borcludur. Azərbaycanlılar İlham Əliyevə Rusiya ilə dava eləmək üçün mandat verməyib (Rusiyada yaşayan azərbaycanlıları heç demirəm). Xilasımız regional birlikdə ola bilərdi, bəlkə bir yerdə bütün «böyük qardaş»lara meydan oxuyardıq, əgər qonşular sarıdan bəxtimiz gətirsəydi. Baltikyanı ölkələrdə belə bir risk yoxdur, Rusiya orada təxribata əl atıb xalqlararası ədavət çıxarmaq resurslarından tamamilə və birdəfəlik məhrumdur. Bizimsə onlar kimi olmağa mədəniyyətimiz çatmadı. Qonşularımız da belə bir birliyin olmasını istəmədilər. Ermənilər 88-də bizə dil çıxartdılar, gürcülər onlardan bir az sonra. Qədim, aristokrat, sivil qonşularımız hesab elədilər ki, «doğub-törəyən bu müsəlman vəhşilər bizi axır-əvvəl assimilyasiya edəcəklər» və bizimlə münaqişəyə girməkdən savayı ağıllarına yönlü bir fikir gəlmədi. Külək əkən, fırtına biçər. İndiyə qədər də qarınlarının ağrısı budur ki, «doğub-törəyirlər». Bu məsələdə qonşularımıza heç cür kömək edə bilməyəcəyik. Camaata desək ki, yataqda az hərəkət edin bu, lap ağ olar.
Regional birlik mümkün olmadığına görə, hər kəs başının çarəsinə baxmalıdır. Biz də bacardığımız qədər başımızın çarəsinə baxırıq. Kim nə deyir desin – hökumətin ifrat ehtiyatlı Rusiya siyasəti doğrudur, bunu görməmək üçün bizim bəzi müxalifət liderləri kimi siyasi luzer olmaq gərəkdir. Azərbaycan bu gün ona görə var ki, Keşikçidağdakı insidentdən sonra «əsgərimiz gürcülərə atəş açmalıydı» deyən adamlar iqtidarda deyil.
Səhifəmizdə hər hansı səhv və ya qeyri-dəqiq məlumat gördükdə, həmin mətni seçib Ctrl+Enter düymələrini sıxaraq bu barədə bizə məlumat verməyinizi xahiş edirik.
