Azlogos
  • Kimlər var
  • Bizi tanı

Rəqəmsal konslager Peçat sözdən sonra qışqıranlar Liberalların çirkin siması Dünya Bankının dörd il əvvəlki təklifi niyə göydə qalıb? Sağır nun - fağır nun Data jurnalistikası
  • Mövqe
  • İntervü
  • Kültür
  • Elm
  • Sərbəst
  • Bazar
  • Gender
  • Dizayn
  • FOTO QRAFİKA
  • COVID-19
  • Vətən müharibəsi
  • Video
  • Artlogos
Nəticə yoxdur
Bütün nəticələri gör
Azlogos
Nəticə yoxdur
Bütün nəticələri gör

Milet Bazarının söhbətləri

Firudin AllahverdiFirudin Allahverdi
Kültür
21 Dekabr 2018

Bir neçə gün bundan əvvəl Berlindəki məşhur Pergamon muzeyini bir daha gəzmək qismət oldu. Aradakı illərdə oxuduqlarımdan, gördüklərimdən, eşitdiklərimdən dolayı, bu dəfə bəzi eksponatlar mənim üçün xüsusi bir əhəmiyyət daşıdı. Onlardan biri də şəkildə gördüyünüz, qədim Milet şəhərinin bazar qapılarıdı.

Milet bir zamanlar indiki Türkiyənin Egey sahillərində mövcud olmuş, qədim yunanların yaşadığı bir şəhər idi. Bu şəhərlə ən çox assosiasiya olunan tarixi şəxs də antik dövrün ilk filosofu sayılan Miletli Falesdir (bəzi dillərdə Thales kimi yazılır.)

Deyilənlərə görə Fales (E.Ə. 624-546) çox gəzmiş, çox oxumuş, öz dövrünün qabaqcıl sivilizasiyaları Misir, Babil və digərlərindəki elmi yeniliklərdən xəbərdar biri imiş. Məhz bu biliklərə malik olduğuna görə E. Ə. 585-ci ildə baş vermiş Günəş tutulmasını əvvəlcədən şəhər sakinlərinə xəbər verir. Sözsüz ki, heç kim ona inanmır. Çünki dövrün yunan xalqının qəti rəyi belə idi ki, Günəş tutulması tanrılara aid bir işdir və heç kəs bunu əvvəldən söyləyə bilməz.

Amma Günəş tutulması baş verir və insanlar şoka düşür. Məlum olur ki, bu heç də tanrılara aid bir iş deyilmiş; insan övladı biliyin köməyi ilə bunu əvvəldən çox rahat söyləyə bilər.

Məhz bu məsələyə – qədim yunanların üzünü göylərdən yerə, elmə-biliyə yönəltməsinə görə Falesi Qərb fəlsəfəsinin ilk nümayəndəsi hesab edirlər. Həyatın sudan yaranması fərziyyəsindən tutmuş astronomiyaya qədər – elmin müxtəlif sahələri ilə yunanları məhz Fales tanış edib.

Bəşəriyyətin üzərində indiyə qədər diktəsini davam edən Antik Yunan elm və mədəniyyəti Falesdən sonra meydana gəlmişdir: Pifaqor, Heredot, Sokrat, Platon, Aristotel.. Falessiz onların heç biri olmayacaqdı. Ya da başqa coğrafyada, başqa sivilizasiyada olacaqdılar.

Elə bax bu şəkildə gördüyünüz gözəl memarlıq əsəri də yunanların Falesdən sonra yaxaladıqları inkişafın əsəridi. Onunla bu əsərin arasında haradasa 4 əsrlik zaman məsafəsi var.

Milet bazarının “Pergamon muzey”ində sərgilənən qapılarıyla bu dəfəki rastlaşmam mənə həm də bu bazarda toplaşan camaatla Falesin arasında yaşanmış məşhur əhvalatı xatırlatdı.

Yuxarıda bəhs etdiyim kimi, Falesin Günəş tutulmasını əvvəlcədən söyləməsi insanlarda beyin fırtınasına; tanrılara olan min illik inamı azaltmağa, yeni tanış olduqları elmə marağı isə çoxaltmağa səbəb olmuşdur.

Bütün bunlara baxmayaraq, geniş zəhmətkeş kütlələri maraqlandıran əsas suallardan biri Falesin həmşəhərlilərini hələ də rahat buraxmırmış. Nəhayət, qapıları indi Berlin muzeyində sərgilənən Milet bazarının camaatı həmin sualı filosofa vermək cəsarətini toplayır: Yaxşı, sən belə ağıllısansa, bəs niyə kasıbsan?

Deyirlər Fales kağız-qələmini götürür, ulduzun, ayın-günün hərəkətlərini müşahidə edərək yəqin edir ki, gələn il zeytun çox böyük məhsul verməlidir. Qışdan başlayaraq şəhərin yağçəkmə dəzgahxanalarını ucuz qiymətdən icarəyə götürməyə başlayır. Vədə tamam olur, zeytunlar yetişir və Falesin qazandığı pulu yığıb-yığışdırmaq olmur.

Antik dövrdən indiyə qədər öz məşhurluğunu saxlayan bu əhvalatın sonu belə bitir ki, Fales ona bu sualı verən bazar camaatına deyirmiş: “Gördüyünüz kimi istəsəm çoxlu pul da qazana bilərəm, amma mənim işim bu deyil.”

Paylaş

Səhifəmizdə hər hansı səhv və ya qeyri-dəqiq məlumat gördükdə, həmin mətni seçib Ctrl+Enter düymələrini sıxaraq bu barədə bizə məlumat verməyinizi xahiş edirik.

Həftəlik yayımlanan yazılardan xəbərdar olmaq üçün bizə abunə olun.

Oxumağa dəyər

Bildschirmfoto 2021-02-24 um 19.39.55
.

Peçat sözdən sonra qışqıranlar

24 Fevral 2021
MyCollages (2)
.

Sağır nun – fağır nun

23 Fevral 2021
serdcza_18-640x784-2-e1613900227992
.

Daş deyil, ürəkdir bu

21 Fevral 2021
seymur-baycan-1
.

“Quqark”ı necə yazmağım haqqında

21 Fevral 2021
Mikayil_Mushfig
Kültür

Müşfiq haqqında donoslar – 2

14 Fevral 2021
MyCollages (2)
.

Qırmızı və ya hay-küy

09 Fevral 2021

Redaktorun seçimi

Sovet dövründə çəkilmişlər haqqında

Ətağa Sertifikat

Bədbəxt Azərbaycan – Bir dekadent esse

Evdəki allah

Müqəddəs Luis gəmisi xilas etmədi

Seçki marketinqi və PR

“Qarabağ”la AFFA-nın nə fərqi var ki?

Prof. Məsud Aşina: “Çinlə bağlı problem daha dərindir”

Feministlər qoltuğunun altını qırxmır?

Edip kompleksi – Psycho

Avropanın oğurlanması 2.0

Eldarın milyonçu qohumları

Ən güclü olmağa hələ çox var

Onurğa travmam

“Gözəlliyə rəğbət” filminin təhlili

Bolşeviklər və Qarabağ

Çauşesku: edama aparan yol

Elçin Şıxlı: “Elin adəti var, mütləq rüşvət almalısan”

Penisimə baxmalısan

Vətənpərvərliyin ifadəsi

Nemanzadənin od vurduğu pirin kəraməti

Həmrəylik günü. Təzadlar, təfsirlər.

Freddi Merkurinin misilsiz markaları

Qara ölüm: şəhərlərin qənimi

Luis Bunüel-dən amansız səmimiyyətlə dolu xatirələr (II hissə)

AzLogos-dan çürüklərin ələnməsi

Kiçik ölkənin oğurlanması

“Bizim etirazımız hər zaman estetik olub”

Kütləvi qrup yoluxmaları koronavirus epidemiyasının əsas təkanverici gücü ola bilər

“İkinci pərdə”: Günahkarlar, yoxsa qurbanlar?

Milet Bazarının söhbətləri

Firudin AllahverdiFirudin Allahverdi
Kültür
21 Dekabr 2018

Bir neçə gün bundan əvvəl Berlindəki məşhur Pergamon muzeyini bir daha gəzmək qismət oldu. Aradakı illərdə oxuduqlarımdan, gördüklərimdən, eşitdiklərimdən dolayı, bu dəfə bəzi eksponatlar mənim üçün xüsusi bir əhəmiyyət daşıdı. Onlardan biri də şəkildə gördüyünüz, qədim Milet şəhərinin bazar qapılarıdı.

Milet bir zamanlar indiki Türkiyənin Egey sahillərində mövcud olmuş, qədim yunanların yaşadığı bir şəhər idi. Bu şəhərlə ən çox assosiasiya olunan tarixi şəxs də antik dövrün ilk filosofu sayılan Miletli Falesdir (bəzi dillərdə Thales kimi yazılır.)

Deyilənlərə görə Fales (E.Ə. 624-546) çox gəzmiş, çox oxumuş, öz dövrünün qabaqcıl sivilizasiyaları Misir, Babil və digərlərindəki elmi yeniliklərdən xəbərdar biri imiş. Məhz bu biliklərə malik olduğuna görə E. Ə. 585-ci ildə baş vermiş Günəş tutulmasını əvvəlcədən şəhər sakinlərinə xəbər verir. Sözsüz ki, heç kim ona inanmır. Çünki dövrün yunan xalqının qəti rəyi belə idi ki, Günəş tutulması tanrılara aid bir işdir və heç kəs bunu əvvəldən söyləyə bilməz.

Amma Günəş tutulması baş verir və insanlar şoka düşür. Məlum olur ki, bu heç də tanrılara aid bir iş deyilmiş; insan övladı biliyin köməyi ilə bunu əvvəldən çox rahat söyləyə bilər.

Məhz bu məsələyə – qədim yunanların üzünü göylərdən yerə, elmə-biliyə yönəltməsinə görə Falesi Qərb fəlsəfəsinin ilk nümayəndəsi hesab edirlər. Həyatın sudan yaranması fərziyyəsindən tutmuş astronomiyaya qədər – elmin müxtəlif sahələri ilə yunanları məhz Fales tanış edib.

Bəşəriyyətin üzərində indiyə qədər diktəsini davam edən Antik Yunan elm və mədəniyyəti Falesdən sonra meydana gəlmişdir: Pifaqor, Heredot, Sokrat, Platon, Aristotel.. Falessiz onların heç biri olmayacaqdı. Ya da başqa coğrafyada, başqa sivilizasiyada olacaqdılar.

Elə bax bu şəkildə gördüyünüz gözəl memarlıq əsəri də yunanların Falesdən sonra yaxaladıqları inkişafın əsəridi. Onunla bu əsərin arasında haradasa 4 əsrlik zaman məsafəsi var.

Milet bazarının “Pergamon muzey”ində sərgilənən qapılarıyla bu dəfəki rastlaşmam mənə həm də bu bazarda toplaşan camaatla Falesin arasında yaşanmış məşhur əhvalatı xatırlatdı.

Yuxarıda bəhs etdiyim kimi, Falesin Günəş tutulmasını əvvəlcədən söyləməsi insanlarda beyin fırtınasına; tanrılara olan min illik inamı azaltmağa, yeni tanış olduqları elmə marağı isə çoxaltmağa səbəb olmuşdur.

Bütün bunlara baxmayaraq, geniş zəhmətkeş kütlələri maraqlandıran əsas suallardan biri Falesin həmşəhərlilərini hələ də rahat buraxmırmış. Nəhayət, qapıları indi Berlin muzeyində sərgilənən Milet bazarının camaatı həmin sualı filosofa vermək cəsarətini toplayır: Yaxşı, sən belə ağıllısansa, bəs niyə kasıbsan?

Deyirlər Fales kağız-qələmini götürür, ulduzun, ayın-günün hərəkətlərini müşahidə edərək yəqin edir ki, gələn il zeytun çox böyük məhsul verməlidir. Qışdan başlayaraq şəhərin yağçəkmə dəzgahxanalarını ucuz qiymətdən icarəyə götürməyə başlayır. Vədə tamam olur, zeytunlar yetişir və Falesin qazandığı pulu yığıb-yığışdırmaq olmur.

Antik dövrdən indiyə qədər öz məşhurluğunu saxlayan bu əhvalatın sonu belə bitir ki, Fales ona bu sualı verən bazar camaatına deyirmiş: “Gördüyünüz kimi istəsəm çoxlu pul da qazana bilərəm, amma mənim işim bu deyil.”

Paylaş

Səhifəmizdə hər hansı səhv və ya qeyri-dəqiq məlumat gördükdə, həmin mətni seçib Ctrl+Enter düymələrini sıxaraq bu barədə bizə məlumat verməyinizi xahiş edirik.

Həftəlik yayımlanan yazılardan xəbərdar olmaq üçün bizə abunə olun.

Oxumağa dəyər

Bildschirmfoto 2021-02-24 um 19.39.55
.

Peçat sözdən sonra qışqıranlar

24 Fevral 2021
MyCollages (2)
.

Sağır nun – fağır nun

23 Fevral 2021
serdcza_18-640x784-2-e1613900227992
.

Daş deyil, ürəkdir bu

21 Fevral 2021
seymur-baycan-1
.

“Quqark”ı necə yazmağım haqqında

21 Fevral 2021
Mikayil_Mushfig
Kültür

Müşfiq haqqında donoslar – 2

14 Fevral 2021
MyCollages (2)
.

Qırmızı və ya hay-küy

09 Fevral 2021
FacebookYoutubeInstagramTwitter

az-ag

Dünya azərbaycanlılarının intellektual platformasıdır. Qayəmiz, harada yaşamasından asılı olmayaraq, azərbaycanlılar arasında dünyəvi ideyaları, yüksək zövqü, tənqidi düşüncəni yaymaq və dəstəkləməkdir.

 

 

Bölmələr

  • Mövqe
  • İntervü
  • Kültür
  • Elm
  • Sərbəst
  • Bazar
  • Gender
  • Dizayn
  • FOTO QRAFİKA
  • COVID-19
  • Vətən müharibəsi
  • Video
  • Artlogos

Redaksiya

Təsisçi: Prof. Məsud Aşina

Baş redaktor: Ələkbər Əliyev

Şef redaktor: Elmir Mirzəyev

Redaktor: Aygün Aslanlı

Texniki direktor: Camal Əli

Kino: Sevda Sultanova

İncəsənət: Emin Əliyev

Elm: Hacı Hacıyev

Tarix: Tural Həmid

İqtisadiyyat: Dünya Sakit

Foto: Abbas Atilay

Qrafika: Gündüz Ağayev

Dizayn: Sahil Qənbərli

Tərcüməçilər: Rəvan Quluzadə, Fəxri Qocayev

azlogos.eu / azlogos.az / azlogos.ru
Dizayn və icra: Azlogos & JmlStudio /
E-mail: redaksiya@azlogos.eu

  • Mövqe
  • İntervü
  • Kültür
  • Elm
  • Sərbəst
  • Bazar
  • Gender
  • Video
  • Dizayn
  • Foto-qrafika
  • Kimlər var
  • Bizi tanı
  • TV
Nəticə yoxdur
Bütün nəticələri gör

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Create New Account!

Fill the forms bellow to register

All fields are required. Log In

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In

Add New Playlist

Səhv və ya qeyri dəqiq məlumatı bildir

GöndərCancel