Vitas Lutskus – yaşayarkən əfsanələşən adam. Tiflisdə polis onunla pivə vururdu. Odessa oğruları onu görməyə can atırdı. Başkırdıstandan ona bal yollayırdılar. Bütün ermənilərin katolikosu ona nəfis ziyafət verirdi. Evində doğruçu aslan saxlayırdı. Çox işləyir və çox içirdi. Onunla qarşılaşan hər kəs ona aşiq olurdu. Çoxlu əhvalatlar bilirdi, onları nəql etmədəki istedadı isə heyrət doğururdu. Onun mənzili dövrün bohem sinfi üçün Məkkə rolunu oynayırdı. Adamlar bütün SSRİ-dən onun evinə axışır, burada həyat və incəsənət haqda diskussiyalara dalırdılar. Lakin bütün bunlara baxmayaraq cəmiyyət Vitasa adi bir marginal, pozucu element münasibəti sərgiləyirdi. Halbuki Vitas, gerçək sənətkar idi.
Vitas yaşadığı ölkəni – SSRİ-ni, onun xalqlarını çox sevirdi. 1960-cı ildə bütün sovet respublikalarını gəzməyə, uzun bir səyahətə çıxmışdı. Bu səyahət, düz 20 il çəkmişdi…
Onun ölümü müəmmalı ölümlər siyahısında birinci yerlərdən birini tutmağa layiqdir. 16 mart 1987-ci ildə, Vitasın Vilnyusdakı evinə yad bir adam gəlir. Güman edilir ki, çağrılmamış qonaq KQB əməkdaşı idi. Mənzildə nə baş verdiyi indiyəcən bilinmir. İstintaq protokolunda isə bunlar yazılıb: «Vitas Lutskus əvvəlcə evindəki qonağı bıçaqlayaraq öldürüb, sonra isə özünü balkondan ataraq intihar edib…»
Həyat yoldaşı Tanya onu həyətdə, qarın içində tapır. 1991-ci ildə isə qızı Katrina, bir çemodan fotoqrafiya, Vitasın gündəlikləri və cibindəki 50 dollar pul ilə ABŞ-a mühacirət edir.
Baxacağınız fotolar da Tanyanın arxivindəndir.
